19. ಪಿರವುಡ್ ನೆರಡೆ - ತುಳು ಸುಭಾಷಿತಕ್ಕೊಂಜಿ ಟಿಪ್ಪಣಿ

ತುಳುಟು  ತರೆ ತರೆಟಿದ್ದು  ನಡತ್ತೊಂದು ಬಯಿದಿನ  ದಿಂಜ  ನಾಡನುಡಿಲು ಉಳ್ಳ.  ಎಚ್ಚಿನ ಸುಭಾಷಿತೊನು‘ಬಲ್ಲಿ’ ಪಣ್ಪಿಣ  ನಿಷೇಧಾತ್ಮಕ (Don’ts) ರೂಪೊಡ್ ಪಣ್ತೆರ್. ಉದಾರ್ಮೆಗು, ತಿರ್ತೀಡು ಕೊರ್ತಿನ ಲೋಕೋಕ್ತಿನು ಆಲೋಚನೆ ಮಲ್ಪುಗ.

‘ಪಿರವುಡ್ ನೆರಿಯೆರೆ ಬಲ್ಲಿ,ಎದುರುಡು ಪುಗರಿಯೆರೆ ಬಲ್ಲಿ’.

ವ್ಯಾಕರಣ ಶುದ್ಧದ ಜೋಡು ನುಡಿ.  ಅರ್ಥ ಬುಡಪಾವುದ್ ಪಣೊಡಿಂದಿಜ್ಜಿ. As one should not find fault, talk ill, curse, or complain  about  somebody at his back, One also should not praise or flatter that person ( sincerely or insincerely) in his presence. ಈ ನೀತಿ ಪಾತೆರ ಸ್ವತ ಸಿದ್ಧ ಸತ್ಯನಾ (Is it a truism)? ಕಾರ್ಯ ಪಣ್ತೆರ್,  ಕಾರಣ ಪಣ್ತಿಜೆರ್. ಅನುಮಾನ ಸಿದ್ಧ ಪಾತೆರೊನ?

ನೆತ್ತ   ದುಂಬುದ ಬರಹೊಡು (ಕಂತು 17) ಕಿಣ್ಣೆ ಮಟ್ಟುಡು ಅರ್ಥ ಕೊರ್ದುಳ್ಳ.  ಖಂಡಿತ ವಾಕ್ಯೊಡ್ (ಇತ್ಥ್ಯಾತ್ಮಕ –Do’s) ರೂಪೋಡು ಪಣ್ಪಿಣಾಂಡ ಇಂಚ ಪಣೋಲಿ:  ‘ಎದುರುಡು ನೆರ್ಲೆಆಯನ ಪೊನೆಗ್, ಬೇತೆನಕಲೆನ ಎದುರುಡತ್ತ್; ಪಿರವುಡ್ ಪುಗರ್ಲೆ, ಆಯೆನ ಎದುರತ್ತ್.’ಅವು ತಪ್ಪತ್ತ್.

ಸಮಸ್ಯಾತ್ಮಕ ಯುಗ್ಮ ಪದ ವಾಕ್ಯ

ಉಂದೆಂಚಿನ  ಪರಸ್ಪರ ವಿರುದ್ಧ  ಕೆಲಸೊನು ತೆರಿಪಾವುನ ರಡ್ಡ್ ಅರ್ಥ ಕೊರ್ಪಿನ (ನಕಾರಾತ್ಮಕ)  ಜೋಡು ಪದ ವಾಕ್ಯ!   ಒರ ಸರಿ ಇಂದು ತೊಜುನು.  ಕುಡ ಒರ ಸುಳ್ಳುಂದು ತೊಜುನು.  ಸೋಜಿಗದ ಪಾತೆರ!  ಪಚ್ಚೆ-ಕೆಂಪುದ ಸೂಚಿಕಾಂಕ ಯಾಪ ಸರಿ, ಯಾಪ ತಪ್ಪು? ಈ ನೀತಿ ವಾಕ್ಯನೊನು ಒಂತೆ  ಬುಡುಪಾವುದ್  ತೂಕ.

‘ಪಿರವುಡ್ ನೆರಿಯೆರೆ ಬಲ್ಲಿ’ಪನ್ನಗ

ನೆರ್ಪಿನ  ಪ್ರಸಂಗ ಯಾಪ ಬರ್ಪುನು? ಬತ್ತುನು  ಪಣ್ಕ. ಅಪಗ, ಒರಿಯನ ತಪ್ಪುನು ಎದುರೆದುರೆ  ಪಣೋಡ್, ಆಯೆಗ್ ಕೋಪ ಬರಡು, ಬರಂದೆ ಕುಳ್ಳಡ್.  ಬಾಸ್-ಗಿರಿ ಆಫೀಸುನು ಎಣ್ಣುಳೆ. ಬಸವಣ್ಣೆರು ಪಣಿತಿನ – ಇದಿರು ಹಳಿಯಲು ಬೇಡ – ಪಾತೆರದ ಬಜೀ  ಪಿರ ಸುತ್ತುದ  ಪಾತೆರ.

ಎದುರೆದುರುಡ್  ಪುಗರ್ದು, ಪಿರವುಡ್ ನೆರಿಯೆರ ಬಲ್ಲಿ.  ಎದುರುಡು ಪುಗರುನು ಪನ್ನುಣ್ಡ  ಆತ್ಮ ವಂಚನೆ ಮಲ್ಪುನು.  ಅಂಚಿನಕುಳು ‘ಬಿಸತಿಗ್  ತಿಗತನೆಯಿ ಪೂಜಿದ್, ನಕ್ಕರೆ ಕೊರ್ಪಿನ ನಯವಂಚಕೆರು.   ಮುಖ ಸ್ತುತಿ  ಮಲ್ಪುನಕೆಳೆನು ನಂಬೆರೆ ಬಲ್ಲಿ.

ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ  ಜ್ಞಾನೊಡ್, ಜೋರುದಾಕೆಳೆಗು ಪೋಡಿದು, ತನುಕುಲೆ ತರೆಕು ಬೂರುನ  ಪೆಟ್ಟುನು ತತ್ಕಾಲೊಗ್  ತಪ್ಪಾವರೆಗಾತ್ರ‘  ಎದುರುಡ್  ಪುಗರ್ಲೆ, ಪಿರವುಡ್  ನೆರಡೆ ’ಇಂದುದು ಅರ್ಥ ಮಲ್ಪೋಲಿಯ?

‘ಎದುರುಡುಪುಗರಿಯೆರೆಬಲ್ಲಿ’ಪನ್ನಗ

ಎದುರುಡ್  ಒರಿಯನು ಎಲ್ಯ  ಮಲ್ತುದು ಪಾತೆರ್ದು, ಪಿರವುಡ್  ಪುಗರುನು. ಮಿತ್ತುದ ಪಾತೆರೊದ ಪೂರಾ ಪೂರಾ ವಿರುದ್ಧ ಪಾತೆರ.

ಆಂಡಲ, ಒಂಜಿ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ಸತ್ಯ ಈ ಪಾತೆರೊಡು ಉಂಡು.  ಅಹಂಕಾರ ನೆತ್ತಿಗ್ ಏರೆರ ಬಲ್ಲಿ’– ಇಂದುದು ಎದುರುಡು ಪುಗರೆರ ಬಲ್ಲಿ.‘ ಹೊಗಳಿ ಹೊಗಳಿ  ಎನ್ನ ಹೊನ್ನ ಶೂಲಕ್ಕಿದರಯ್ಯ’  ಇಂದುದು ಶಿವಭಕ್ತಿ  ಭಂಡಾರಿ ಬಸವಣ್ಣೆರು ಬುಳ್ತುದೆರು.

ಸಂಸ್ಕೃತ ಕವಿ ಭಾರವಿನ ಕತೆ:

‘ಸಹಸಾ ವಿದಧೀತ ನ ಕ್ರಿಯಾಂ........’  ಈ ಸುಭಾಷಿತ   ಶ್ಲೋಕೊನು  ಕೇಣ್ದುಪ್ಪರ್.  ಭಾರವಿ ಕೆಲಸ ಮಲ್ಪಂದೆ, ತಿರುಗೊಂದು ಪತ್ತೊಂದು, ಮನಸ್ಸಾಯಿನಾಪಗ ಬರೆವೊಂದು ಇತ್ತೆ.  ಆಯಿ ಬರೆತಿನ ಮಾತ ಶ್ಲೋಕೊನು ಮಾತೆರ್ಲಾ ಪುಗರೊಂದು ಇತ್ತೆರ್.  ಆಯನ ಅಮ್ಮೆರ್  ಪುಗರುಜೆರು. ಕೇಣಿನಕೆಳೆಗು:  ‘ದಾನೆನ  ಜೋಕುಲಾಟಿಗೆಡ್ ಬರೆತೆ’ ಇಂದುದು ಪಣ್ಪೆರ್.   ಮಗಕು ಕೋಪ.  ಪ್ರತಿ  ಸರ್ತಿಲಾ ಭಾರವಿಗು ಉತ್ಸಾಹಭಂಗವಾಪುಣು.  ಕೋಪ ನೆತ್ತಿಗು ಏರುನು.  ಅಮ್ಮೆರೆನ್ ಕೆರ್ದು ಬುಡುಪೆ ಪಣ್ಡು  ಕೋಪದ ಜೋರುಡು ಒಂಜಿ ದಿನ ಅಮ್ಮೆರ್  ಒಣಸುಗು ಬರ್ಪಿನ ಸಮಯೋಗ್ ಅಟ್ಟೊಡು ಕಾತ್ತೊಂದು ಕುಳ್ಳುವೆ.  ಆ ದಿನ ಬುಡೆದಿ ಕಂಡನಿಡ  ಕೇಣುವೊಲ್:  “ಈರು ದಾಯೆಗ್ ಮಗನು  ಪುಗರುಜರ್.  ಯಾಪಲ ತೆಗಳಿಕೆನೆ ಮಲ್ಪುವರು.”  ಅಪಗ ಅಮ್ಮೆರ್ ಪಣ್ಪೆರ್:  “ಮಗಡ ಮಿತ್ತ್ ಎಂಕುದಾಲ ಪಗೆ  ಇಜ್ಜಿ.   ಆಯಗ್ ಸರಸ್ವತಿ ಒಲಿದೊಳು. ಆಯನ ಕಾವ್ಯ ಶಕ್ತಿಗ್ ರಡ್ಡ್ ಪಾತೆರ ಇಜ್ಜಿ.  ಯಾನ್ ಪೂರಾ ನಂಬುವೆ. ಆಯೆನ ತರೆಕು  ಅಹಂಕಾರ  ಏರೆರ  ಬಲ್ಲೀಂದು ಯಾನ್ ಪುಗರೊಂದು ಇಜ್ಜ.”  ಈ ಸಂಭಾಷಣೆ  ಕೇಣ್ದು ಭಾರವಿಗು (ನಿಜ ಪುದರು: ದಾಮೋದರ ಇಂದುದು ಪಣ್ಪೇರ್.  ಜನಕುಳು ಕೊರ್ತಿನ ಪುದರು‘ಭಾರವಿ’ = Onewhoisshining) ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪ ಅಪುಣು.  ತಿರ್ತು ಬತ್ತುದು, ತಾನ್ ಮಲ್ಪೆರ ಪೊವೆಂದಿತ್ತಿನ ತಪ್ಪುನು ಒಪ್ಪುವೆ.  ಅಹಂಕಾರ ತಪ್ಪು.  ಮಲ್ಪುನ ಕೆಲಸೊನು ಸಾರಾಸಾರ ವಿಚಾರ ಮಳ್ಪೊಡು.   ಸಹಸಾ – ಹಠತ್ತಾದು (impulsively)–ಭಾವೆನೆದ ಒತ್ತಡೊಗು ಬಗ್ಗುದ್ ದುಂಬು-ಪಿರ  ತೂವಂದೆ ಕೆಲಸ ಮಲ್ಪೆರ ಬಲ್ಲಿ.  ಇಂಚ  ಈ ಶ್ಲೋಕೊನು ತಾಮರೆದ ಇರೆಟ್ ಬರೆದು  ಸರೋವರೊಡು ಬುಡ್ಪೆ.  ಅವು ಬೇಟೆಗು ಬಯಿದಿನ ಓಂಜಿ ರಾಜಗ್ ತಿಕ್ಕುನು.  ಕವಿನು ಲೆಪ್ಪುವೆ.  ಆಂಡ, ಆಯಿ ಬಡವೆ ಪಂಡುದು ಬಾಕಿಲ್ದ ಪಹರೆದಕುಳು ಉಲಾಯಿ ಬುಡುಪಿಜೆರ್.  ರಾಜೆ ಆ ಶ್ಲೋಕೋನು ಬಂಗಾರ್ದ ಅಕ್ಷರೊಡು ಕೆತ್ತುದು ತಾನು ಜೆಪ್ಪುನ ಕೋಣೆಡ್ ಅಕ್ಕುಡ್ಡು ಡಿಪ್ಪೆ.  ಯುದ್ಧಗು  ಪೊಯಿನ ರಾಜೆ ಒಂಜಿ ವರ್ಸದ ಬೊಕ್ಕ ಪಿರ ಬಣ್ಣಗ, ತನ್ನ ಹಾಸಿಗೆಡ್ಪ್ರಾಯದ ಆಣನೊಟ್ಟುಗು  ಬುಡೆದಿ ಜೆಯಿದಿನ ತೂಪೆ, ತೂದು ಇರ್ವೆರ್ನುಲಾ ಕೆರೆರ  ಕತ್ತಿ ದೆರ್ಪಣಗ (ಭಾರವಿ ಬರೆತಿನ) ಶ್ಲೋಕೊನು ತೂದು ಓದುವೆ, ಆಯೆನ ಕೋಪ ತಗ್ಗುನು.  ರಾಣಿನು  ಲಕ್ಕವುದ್ ಕೇನ್ನಗಜೆಯಿದಿನ  ಪುರುಷೆ ತನ್ನ ಮಗೆನೇ ಇಂದುದು ತೆರಿನು.  ಬೊಕ್ಕ ಭಾರವಿನು ಲೆತ್ತುದು ಭಾರಿ ಮನ್ನಣೆ ಮಲ್ಪುವೆ.

ಇತ್ತೆದ ಅಪ್ಪೆ-ಅಮ್ಮೆರೆನಕುಲು:

ಇತ್ತೆದ  ಅಪ್ಪೆ-ಅಮ್ಮೆರೆನಕಲೆನ  ನಡವಳಿ ಎಂಚ?  ಆಕೆಳೆಗು ತನಕುಳೆ  ಜೋಕುಲೆನು ಪುಗುರುನ  ಅಭ್ಯಾಸ ಜಾಸ್ತಿ.  ಕೊಂಡಾಟದ ಈ  ಚಟ, ಜೋಕುಲೆನು ಹಾಳು  ಮಲ್ಪುನುಂದು ಪಾಲಕೆರೆಗು ತೆರಿಯಂದು.  ಜೋಕುಲೆಗು, ಅಕುಳು  ಮಳ್ತಿನ ಕೆಲಸ ಪೂರಾ ಸರಿ ಪಣ್ಪಿನ ವಿಚಾರ  ಆಕೆಳೆನ  ತರೆಟ್ಒರಿನು.  ಪಾಲಕೆರೆನ‘ಸರಿ’ ಪಂಪಿನ ‘ಸಹಿ’ ತಿಕ್ಕನಗ,  ಆ ಜೋಕುಲೆ ಮಂಡೆಗು ಗರ್ವ ಏರುನು.  ಎಡ್ಡೆ  ಕೆಲಸ ಮಲ್ಪನಗ, ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ಕೊರೆರ ಬಲ್ಲಿಂದು ಏರುಲ ಪಣಯೆರ್. ಆಂಡ, ಎಡ್ಡೆ ಕೆಲ್ಸ ಮಳ್ತಿಜೆರುಡ, ಜೋಕುಲೆನ  ಆತ್ಮ  ವಿಶ್ವಾಸ  ಕುಂದುನಂಚ  ನೆರಡೆ.

ಮನುಷ್ಯ ಸ್ವಭಾವ

ಕೆಲವೆರು, ಜನಕುಲು ತನನು ಪುಗರ್ದು ಪಾತೆರುಡು ಪಣ್ಡು ಆಸೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್.   ಉಂದೊಂಜಿ  ಮನುಷ್ಯರೆನ ಕೀಳು ಆಸೆ, ಸ್ವಭಾವ.  ಅಕುಳು ಆಕೆಲೆನು ಪುಗರೆರ ಒಂಜಿ ಪಟ್ಲಾಮ್ನು  ತಾಂಕುವರ್ (ದುಂಬುದ ರಾಜೆರ್ಲು ಪುಗರು ಭಟ್ಟ್ರೆಲೆನು = ಭಟ್ಟಂಗಿಲೆನು  ತಾಂಕಿದಿನಂಚ). 

ಅಂತರಂಗ - ಬಹಿರಂಗ ಶುದ್ಧಿ

ಅಣ್ಣ ಬಸವಣ್ಣೆರು ಆರೆನ  ವಚನೊಡ್ ಸಾರಿದಿನ ತತ್ವೊನು ತೂವನಗ, ಅಂತರಂಗ- ಬಹಿರಂಗ ಶುದ್ಧಿದ ಪಾತೆರೊ ಈ ತುಳು ಒಳ್ನುಡಿಟ್ ಪಂತಿಜೆರ  ಇಂದುದು ಸಂಶಯ ಅಪುಣು.  ಆ ‘ಅಂತರಂಗ-ಬಹಿರಂಗ ಶುದ್ಧಿ’-ದ ಮಂತ್ರೋನು ಕೇಣುಲೆ:

·         ಕಳಬೇಡ, ಕೊಲಬೇಡ, ಹುಸಿಯ ನುಡಿಯಲು ಬೇಡ| ಅನ್ಯರಿಗೆ  ಅಸಹ್ಯ ಪಡಬೇಡ ತನ್ನ ಬಣ್ಣಿಸಬೇಡ|  ಇದಿರು ಹಳಿಯಲು ಬೇಡ – ಇದೇ ಅಂತರಂಗ ಶುದ್ಧಿ|  ಇದೇ ಬಹಿರಂಗ ಶುದ್ಧಿ  ಇದೇ ಕೂಡಲ ಸಂಗಮನೊಲಿಸುವ ಪರಿ||

ಕಡೆತ ಪಾತೆರ

ಮೂಲು ವ್ಯಾಕರಣ ಪ್ರಯೋಗ ಸರಿ,  ಸೀದಾ  ತರೆಕು ಪೊಗ್ಗುನು ಅರ್ಥ.  ಸಮಸ್ಯೆ ಒವುಲು? ಉತ್ತರೊಡ,  ಅರ್ಥವ್ಯಾಪ್ತಿಡ, ತರ್ಕ- ಕುತರ್ಕೊಡ?

ಇಂಚೊಗೊಂಜಿ, ಮಲ್ಕೊಲ್ಮ್ ಫೋರ್ಬ್ಸ್ (Malcolm Forbes) ಬರೆತಿನ ಉಲ್ಲೇಖನ (Quote)ತೂಯೆ: “It’s so much easier to suggest  solutions when you don’t know too much about the problem”. (ಒರಿಯೆಗ್ ಒಂಜಿ ಸಮಸ್ಯೆದ ಎಚ್ಚಿನ ತಿಳುವಳಿಕೆ ಇಜ್ಜಿಡಲಾ,ಆಯೆಗ್ ಸಮಸ್ಯೆದ ತಿಕ್ಕು ಬುಡಪಾವುದ್ ಪಣೆರ, ಸಲಹೆ-ಸೂಚನೆ ಕೊರೆರ ದಿಂಜ ಸುಲಭ ತೊಜುನು).  ಅಂಚಾಂಡ ಇಂಚ ಸರಿ, ಇಂಚಾಂಡ ಅಂಚ ಸರಿ.  ಎಂಚ ಸರಿ? ಆ ಸಮಯೊಗ್ ಸರಿ ಆಪಿನ ಅನುಮಾನೊಡಾ?

ಸ್ವಾರ್ಥ ಸಾಧನೆಗಾತ್ರ, ಏರೆನ್ಲಾ ಎದುರುಡು ಪುಗರೊಚ್ಚಿ, (ತನ್ನ ತಪ್ಪುನು ದೆಂಗಾವುದ್) ಏರೆನ್ಲಾ ಪಿರವುಡ್ ನೆರೊಚ್ಚಿ. ಎಡ್ಡೆ ಉಪದೇಶ.

ಈ ಗಾದೆಡ್, ಸಂಗತಿದ ಕಾಲಲಾ, ಸಂದರ್ಭಲಾಪಣ್ತಿಜೆರ್. ಅಂಚಾದ್, ಗಾದೆಡ್ ಪಣ್ಣಿನಂಚ ಕಾಲೋಗ್ ತಕ್ಕ ಕೋಲ ಗೊಬ್ಬೊಡಾವು.

Note:

Malcolm Stevenson Forbes (19.08.1919-24.02.1990) was a Publisher & Businessman of USA.  He was the Publisher of Forbes Magazine, founded by his father B.C. Forbes.  He has many brainy quotes to his credit (Eg. Education’s purpose is to replace an empty mind with open one).

-ಹೊಸಬೆಟ್ಟು ವಿಶ್ವನಾಥ (ಪುಣೆ)

05.04.2017