1.ದತ್ತಿ ಲೆಕ್ಕೊನೆ ಬಿತ್ತೊಡು

ತುಳುಟು ಒಂಜಿ ಪಾತೆರ ಉಂಡು: “ದತ್ತಿ ಲೆಕ್ಕೊನೆ ಬಿತ್ತೊಂದು ಪೊಪೆ.” ಇಂದೆನು ಶಬ್ದ-ಶಬ್ದ  ಅರ್ಥ ಮಾಳ್ಪನಗ: “(ಆಯಿ ಕಂಡ) ದತ್ತೊಂದುಪ್ಪನಗನೆ ಬೀಜಲಾ ಬಿತ್ತಿಯೆ” ಇಂದುದು ಆಪುನು. ಉಂದು ರೈತೆರ್ನ ಬಳಕೆದ ಪಾತೆರ.  ಇಂದೊಂಜಿ ಒಗಟು ಪಾತೆರ. ನೆತ್ತ ಉತ್ತರ: ಬರೆಪಿನಿ.  ಇಂಚಿತ್ತಿನ ಏತೊ ಗಾದೆನುಲಾ, ಒಗಟು ಪಾತೆರಲಾ ತುಳು ನಿಘಂಟುಡು, ಶಬ್ದ ಪ್ರಯೋಗದ ಉದಾರ್ಣೆ ಕೊರುನಗ ಆಯಾಯ ಶಬ್ದದ ಅಡಿಟ್ ಸೇರ್ಸಾದೆರು.

‘ಬರೆಪಿನಿ’ ಪನ್ಪಿನ ಉತ್ತರೊಗು ರೈತೆರ್ನ ದಪ್ಪುನ ಕೆಲಸದ ಉದಾರ್ಣೆ ದಾಯೆಗು ಕೊರ್ತೆರು?  ಇಂದೆತ ಪಿರವುದ  ಮಲ್ಲ ಕಾರಣ ದಾನೆ? ನೆಲನು ಮೆದು ಮಾಳ್ಪೆರಾದು ದಪ್ಪುವೆರು, ಪನ್ನಗ ನಾಯೆರ್ಡು ಗೀರು ಪಾಡುವೆರು. ಅದಗ ನೀರು ಬೊಕ್ಕ ಗಾಳಿ ನೆಲತ ಉಳಾಯಿ ಪೋವರೆ ಸುಲಭ ಆಪುನು.  ದತ್ತಿ ಬೊಕ್ಕ ದಿಂಜ ದಿನ ಬುಡುಂಡ ನೆಲ ಗಟ್ಟಿ ಆಪುನು, ಪಜೀರು ಬುಳುವೆನು. ನಡ್ತಿನನೇಜಿ ಸರಿಯಾದು ಬೇರ್ ಪತ್ತಂದು.  ರಡ್ಡ್ ಸರ್ತಿ ದಪ್ಪುನ ಕೆಲಸಲಾ  ಕಷ್ಟದ ಕೆಲಸ.

ನಮ್ಮ ಬೊಂಡು (ಮೆದುಳು) ಕಂಡ ಆಂಡ, ಅವೆನು ದಪ್ಪುನು, ಹದ  ಮಾಳ್ಪುಣು ನಮ ಕಲ್ತಿನ ಬರವು-ಸರವು, ಬೊಕ್ಕ ವಿಚಾರ ಶಕ್ತಿ.  ನಮ ಮಾತೆರ್ಲಾ ಜೀವನೊಡು  ಒಂಜಿ ಉದ್ದೇಶ ದೀವೊಂದುಲ್ಲಾ.  ಈ ಲೋಕೊಡು, ನಮ ನೆನೆತಿನ ಪೂರ್ಣ ವ್ಯಕ್ತಿ ವಿಕಸನನೇ ನಮ್ಮ ಬದುಕು.  ದಾಯೆಗು ಬದುಕುವ ಪನ್ಪಿನ ಪ್ರಶ್ನೆಗುಲಾ ಉತ್ತರ.

ಈ ಉದಾರ್ಣೆನು  ನಮ ಓದುನೆಕ್ಕುಲಾ ಜೋಡಿಸರಾಪುನು.  ಓದಿನಂಚನೆ ಬರೆದು ದೇತ್ತೋನ್ಡ ನಮಕು ಮದತ್ ಪೋಪುಜಿ.  ಓದುದು ಗೊತ್ತಾಯಿನ ಇಸಯೊಡು ಬೇತ ಬರಾವುಲಾ ಬರೆವೊಲಿ.  ಆಯಕಾತ್ರ, ಶಾಲೆಗು ಪೊಪಿನ ಜೋಕುಲೆಗುಲಾ ಜಾಸ್ತಿ ಬರೆಪಿನ  ಅಭ್ಯಾಸ  ಮಾಳ್ಪವೊಡು.  ಅಪಗ ಕಲ್ತಿನ ಪೂರಾ ಮದತು ಪೋವಂದು. 

ಇಂಚೊಡು, ನಮ ಒಂಜ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ಡು ಘೋಷ ವಾಕ್ಯೊನ್ ಕೇಣೊದುಲ್ಲಾ. “ಇನ್ಫಾರ್ಮ್ (ತೆರಿ), ಪರ್ಫೊರ್ಮ್ (ಮಾಳ್ಪು), ಅನ್ದ್ (ಬೊಕ್ಕ) ಟ್ರಾನ್ಸ್ಫೊರ್ಮ್ (ಪರಿವರ್ತನೆ ಮಾಳ್ಪು).  ನಮಕು ನಮನೆ ತೆರಿಪಾವೊಣುಡು. ಆಯಿಕ್ ಓದುಡು, ಬೇತೆ ಜನಕುಳೆಡ ಬೆರೆವೊಡು, ಬೊಕ್ಕ ತೆರಿಯೊಡು. ತೆರಿನಂಚನೆ ಅವೆನು ಕಾರ್ಯರೂಪೊಗು ತರೋಡು, ತೋಜಪಾವೊಡು,ಬೊಕ್ಕ ನಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಜೀವನೊಡು ಅತ್ತಾವಂದೆ ಸಮಾಜೋಡುಲ ಬದಲಾವಣೆನು ಕನೋಡು.

ಬೂಕುಲೆನ್ ಓದುನೆಟ್ಟು ನಾನಲ ಒಂಜಿ ಎಡ್ಡ ಉಂಡು. ಓದನಗ ತಿಕ್ಕುನ ಒವ್ವೊ ಒಂಜಿ ಸಬುದ ಯಾ ಒಂಜಿ ವಿಷಯ ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಗು ತಟ್ಟುನು.  ಆ ಪದ ವಾ ವಿಷಯ ನಮ್ಮ ಚಿಂತನೆಗ್ ಚಾಲನೆ ಕೊರ್ಪುನು.  ಆ ಭಾವ ಸ್ಪಂದನೊಡು ಉಂಡಾಯಿನ ಭಾವನೆನು ಅಪಗಪಗನೆ ಬರೆದು ದೀಂಡ, ಕಾಲ ಕೂಡ್ಡು ಬನ್ನಗ ನಮಲಾ ಒಂಜಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಕಾರದ ಬುಲೆ ಮಲ್ಪೆರ ಸಾಧ್ಯ ಆವು.

ಇತ್ತೆತ್ತ, ಮೂಲ್ಕಿ ಬಪ್ಪನಾಡು ದೇವಸ್ಥಾನದ ಎದುರು ಬಯಲಿಡು ರಡ್ಡ್ ದಿನತ ತುಳು ಸಮ್ಮೇಳನ ಮುಗಿದಿನು (ಆಗಸ್ಟ್ 13 ಬೊಕ್ಕ 14).  ತುಳುಟು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಬುಲೆ ದಿಂಜ ಆತಿಜಿ ಪನ್ಪಿ ಕಾರಣ ಕೇಂದ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಆಕೆಡೆಮಿದಕುಳ್ ತೋಜಾವೆರು. ಅಂಚಾದು ತುಳು ಶಾಸ್ಟ್ರೀಯಭಾಷಾ ವರ್ಗ 8ನೆಡು (ಕ್ಲಾಸಿಕಲ್ ಲ್ಯಾನ್ಗ್ವೇಜಸ್ ಷೆಡ್ಯೂಲ್ 8) ಸೇರ್ಪಡೆ ಆತಿಜಿ.  ಆಗಸ್ಟ್ ಪದಿನೇಳೆಡ್ ಬೊಕ್ಕ  ತುಳು ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಮಂಡಳಿನು ನನ್ನೊಂಜಿ ಸರ್ತಿ ದೆಹಲಿಗು ಕಡಪುರ್ನ ಪಾತೆರ ಧರ್ಮಸ್ಥಳ ಧರ್ಮಾಧಿಕಾರಿ ಡಾಕ್ಟರ್ ವೀರೇಂದ್ರ ಹೆಗ್ಗೆಡೇರು ಆರೆನ ಭಾಷಣೆಡ್ ಪಣ್ತೇರ್. ತುಳು ಬರವುಡು ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ  ಬುಳೆಚ್ಚಿಲು ಬುಳೆವೊಡಿಂದು ನಮ ಮಾತೆರ್ಲಾ ‘ದತ್ತಿ ಲೆಕ್ಕೊನೆ ಬಿತ್ತುಗುನ’!

ಬರೆತಿನಾರ್: ಹೊಸಬೆಟ್ಟು ವಿಶ್ವನಾಥ್, ಪುಣೆ.