ಅಜ್ಜಿ ಮದ್ಮಾಲ್ ಆವೊಲ? ಆಪಿನ
ಸಂದರ್ಭ ಬರು ಪಣ್ಪಿ
ನಂಬುಗೆ ತುಳುವೆರೆಡು ಉಂಡು.
ಕಾರಣ, “ಅಜ್ಜಿ ಮದ್ಮಾಲ್ ಆಯಿ ಲೆಕ್ಕೊ”
ಇನ್ಫಿ ಒಂಜಿ ನುಡಿಗಟ್ಟು ತುಳು ನುಡಿಟ್
ಉಂಡು. ಈ ನುಡಿಗಟ್ಟುದ
ಪಾತೆರೊ ಏರು, ಯಾಪ, ದಾಯೆಗ್ ಮಲ್ತೆರು
ಪಣ್ಪಿ ಪ್ರಶ್ನೆ ಮೂಡುನು.
ಸರಿ ಸಂದರ್ಭ ಅರ್ಥ
ಮಲ್ಪೆರ ಆಪುಜಿ. ಆವಂದಿನೆನು
ಅಪುಣು ಪಣ್ಪಿನಿ ದಾಯೆಗ್?
ಅಜ್ಜಿ “ಮದ್ಮಾಲ್” ಆಯಿ ಲೆಕ್ಕೊ
ಮೂಲು “ಮದ್ಮಾಲ್
ಅಪಿನಿ” ಪಣ್ನುಂಡ ಸುರುತ
ಸರ್ತಿಗು ಪುಷ್ಪವತಿ, ಪ್ರಥಮ ರಜಸ್ವಲೆಯಾಪಿಣಿ (first menstruation),. “ಮದ್ಮಾಲ್ “ ಸಬುದೊನು ಇಂಚ
ಬುಡುಪಾವೊಲಿ :
ಮದುಮ್ + ಆಲ್ =
ಅಲ್ ಮದು. ಆಲ್ ಮದು
ಆಯೋಳು.
“ಮದು” ಸಂಸ್ಕೃತೊಡು ಮಧು. ಆಂಗ್ಲ ಬಾಸೆಡು
ಹನಿ (Honey). ಸಂಸ್ಕೃತದ “ಮಧು” ತುಳುತ - ಪ್ರಾಕೃತದ - ಬಳುವಳಿ
ಇಂದುದು ಪಣೋಲಿಯ (ಇಂಟರ್ನೆಟ್-ಡು
ಒಲ್ಪನ ಓದಿನಂಚ ಸಂಸ್ಕೃತದ
ಓಂಕಾರ ಚಿನ್ಹೆ ತುಳು
ಲಿಪಿಟ್ ಉಂಡು ಇಂದುದು ಪಣ್ಣಿನಂಚ)? ಈ ವಿಚಾರ ಮೂಲು ಆಪ್ರಾಸಂಗಿಕ. ಚರ್ಚೆ
ಬೊರ್ಚಿ, ವಿಷಯೊನು
ಇಡೆಗೆ ಬುಡ್ಕ.
ಪೇರುದ ತಿರುಳ್ - ಕೆನೆ
– ದಂಚ ಪೊಣ್ಣನ ದೇಹ
ಪ್ರಕೃತಿ-ಡು ಆಪಿನ ಈ
ಬದಲಾವಣೆ
ಜೇವೊತ್ಪತ್ತಿಗು
ಬೋಡಾಯಿನ ಸುರುತ ತಯಾರಿ.
ಪೊಣ್ಣ ಜೀವನದ ಮಧುರ
ಭಾವೋತ್ಕರ್ಷದ ಕಾಲ. ಮಧುರ
ಕಲ್ಪನೆಡು ಕಾರ್ ಜಾರುನ
ಸಮಯ. ಜಾಗರ್ತೆಡು ಉಪ್ಪುನ, ನಡಪುನ ಕಾಲ.
ಪೊಂಜೊಕುಲೆಗು ಬಾಸೆ ಪಾಡುವೆರು:
“ಎಲ್ಲ್ಯೆ ಪುಡಾಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಗೊತ್ತಾವು ಪೊಣ್ಣ ಬದುಕು
ಏತ್ ಕಷ್ಟ ಇಂದುದು “.
“ಮೂಲೆಡು ಕುಲ್ದಿನಿ ದಾನೆ, ಮದ್ಮಾಲ್ ಆಯಿನಾಕೆಲಂಚ?”
ದುಂಬುದ ಕಾಲೊಡು ಪೊಣ್ಣುಳು
ಮದ್ಮಾಲ್ ಆವನಗ ಬಾಕಿಲ್ದ
ಮೂಲೆಡು, ಕತ್ತಲೆ
ಕೋಣೆಡು ದೆಂಗುದು ಕುಲ್ಲೋಂದಿತ್ತೆರ್ ನಾಚಿಕೆಡು.
ಇತ್ತೆ ಕಾಲ ಬದಲಾತು ನು, ನಾಚಿಕೆ
ಬುಡ್ಡು ಪೋತುನು.
“ಮಂಗು ಮದ್ಮಾಲ್ ಆಪಿನಿ”
- ಪಣ್ಪಿ ಪಾತೆರೊಲಾ ಒಂಜಿ
ಉಂಡು. ”ಮಂಗು” ಪನ್ನುಣ್ಡ ಪುಚ್ಚೆ ಆತ್ತ್. ಮುಲ್ಪ, ಮಂಗು
ಪನ್ನುಣ್ಡ ಮೆದು ಪೊಯ್ಯೆಡ್
ಯಾ ಪೊಡಿ ಮಣ್ಣುಡು
ಉಪ್ಪುನ ಎಲ್ಯ ಜಂತು.
ಅವು ಗುರಿ ಮಲ್ತೊಂದು
ದೆಂಗುದು ಕುಲ್ಲುನು. ಅವು
ತ್ರಿಕೋಣಾಕಾರದ (ನೀರುದ ಸುಳಿತಂಚ
ಆಯಿತ ತಿರ್ತ ಮೆಯಿ
ಮುನೆತಲ್ಕ ಚೂಪು) ಗುರಿಕುಳು. ಒವ್ವೋ ಒಂಜಿ
ಗುರಿತುಳಯಿ ದೆಂಗುದುಪ್ಪುನು. ಅಂಚ
ಅವೆನು ನಾಡುದು ಪತ್ತೆರ
ಸಮಯ ತಾಗುನು. ಮಂಗು
ಪತ್ತುನ ಗೊಬ್ಬು ದುಂಬುದ ಕಾಲದ
ಜೋಕುಲೆ ಗೊಬ್ಬು ಆದಿತ್ತುನು.
ಮೂಡುನ ಪ್ರಶ್ನೆಳು
1.ಉಂದು ಎಡ್ಡೆ ಮನಸುಡು ಪಂತಿನ ಪಾತೆರೊನ? ಪಡ್ಕೆ ಮನಸುಡು ಪರಬುಲೆಗು ತಮಾಶೆ ಮಲ್ಪಿ ಪಾತೆರೊನ? ಪ್ರಾಯೊಗು ಒಮ್ಮಂದಿ ಆಚಾರ - ವಿಚಾರೊಗು ಕೊಂಗಿ ಕಟ್ಟುದು ಉಡಾಫೆ ಮಲ್ಪುನಕುಳು ಜಾಸ್ತಿ. “ಪಿರಯ ದಂಗಿನಕೆಲೆಗು ಅಜಕೆ ಜಾಸ್ತಿ” ಪಣ್ಪಿ ಲೆಕ್ಕೊ ಪರಬುನಕೆಳೆನು ತಮಾಷೆ ಮಲ್ಪೆರಾತ್ರ ಪಣ್ತಿನಿ ಇಂದುದು ದೆರ್ತುದು ತೊಜುನು. ಅವು ಸರಿಯ ?
2. “ಅಜ್ಜಿ ಮದ್ಮಲ್ ಆಪಿನಿ “ ಪರಬುನಕೆಲಾ ಬದುಕುದ ಮಿತ್ತುದ ಉತ್ಸಾಹ - ಹುರುಪುದ ಸ್ವಭಾವೊನು ತೋಜಾವೆರಲಾ ಈಯವು, ಅತ್ತೆ ? ಇಂಚಿ ಹುಮ್ಮಸ್ಸು ಜೀವನದ ಬೇನೆ-ಬೇಜಾರುದ ನಡುಟು ಪೊಣ್ಣು ಮದ್ಮಲಾಪಿನ ಕಾಲದ ನಾಚಿಕೆ, ಸೇಲೆ, ಪೊಸ ಹುರುಪು ತೋಜಾವುನವು ಎಡ್ಡೆ ಸ್ವಭಾವ, ಅತ್ತೆ ! ತೆಲಿತಿದ್ - ನಲಿತಿದ್ ಉಪ್ಪುನ ಹಗುರ ಮನಸ್ಸು ಆಯುಸ್ಸುನು ಎಚ್ಚಾವುನ ಮರ್ದು. ನಿರೋಗದ ಲಕ್ಷಣ.
ದಂಟೆದ ಅಜ್ಜಿ ಮದ್ಮಲ್ ಆನಗ
ಈ ಪ್ರಬಂಧ ಬರೆವನಗ, ಕುಡಲ
ನನ್ನೊಂಜಿ ಸಮವಾಯಿನ ತುಳು ಪಾತೆರೊ ಎನ್ನ ಎದುರುಗು
ಬತ್ತುನು. ಅವು “ದಂಟೆದ ಅಜ್ಜಿ ಮದ್ಮಲ್ ಆನಗ”. ತುಳು ನಾಡುದ
ರೈತ ಕುಟುಂಬೊಳು ದೀಪಾವಳಿದ
ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಪಾಡ್ಯೊಡು” ಕಂಡೊಡು
ಬಲಿ ಪೂಜೆ ಮಲ್ಪುವೆರು.
ನೆಕ್ಕ್ “ಬಲಿ ಪಾಡ್ಯ” ಇಂದುದು
ಪಣ್ಪೆರು. ಭೂಮಿ ಪುತ್ರೆ
ಬಲಿ ಚಕ್ರವರ್ತಿನು ಮೊಕೆಡು, ಭಕ್ತಿಭಾವೊಡು “ಬಲ ಬಲ” ಇಂದುದು
ಲೆತ್ತುದು, ಕೂ
ಕೂ ಪಾಡ್ಡು ಲೆಪ್ಪುವೆರು.
“ಪೊಲಿ ಪೊಲಿ” ಇಂದುದು ಪೂಜೆಗು
ದಿತ್ತಿ ಪೊಸಬುಲೆತ ಅರಿಬಾರು, ಮಂಗಳ
ಪುಷ್ಪಪತ್ರೊಲೆನು “ಪೊಲಿ ಪೊಲಿ” ಇಂದುದು
ಇಲ್ಲಗು ಕೊನೊದು ಬರ್ಪೆರು.
ಪರ್ಬದ ಒಣಸು ಮಲ್ಪುವೆರು.
“ಪೊಲಿ” ಪನ್ನುಣ್ಡ “ಎಚ್ಚ ಆಪಿಣಿ”; ಉಂದು ಸಮೃದ್ಧಿದ ಲಕ್ಷಣ.
ಪ್ರಾದೇಶಿಕವಾದು ಬಾಯಿರೂಪೊಡು ಇತ್ತಿನ
“ಬಲಿ ಪಾಡ್ಡನೊಡು”
ಈ ಅಂಶ ಸೇರ್ದುಪ್ಪು.
ತುಳುವಾಲ ಬಲಿಯೇಂದ್ರೆ
ಪೊಳಲಿದ ದಿ. ಎನ್.
ಏ. ಶೀನಪ್ಪ ಹೆಗ್ಗಡೆರು ಬಾಯಿ ಪಾತೆರೊಡುಪ್ಪನ ಬಲಿ
ಪಾಡ್ದ ನೊನು ಓಟ್ಟು ಮಳ್ತುದು “ತುಳುವಾಲ
ಬಲಿಯೇಂದ್ರೆ “ ಇಂದುದು ಪುಸ್ತಕ ರೂಪೋಡು 1929 ಇಸವಿಡು ಪ್ರಕಟಣೆ
ಮಳ್ದೆರು. ಅವು ಕುಡ ಓರ ಪರ್ಕಳದ
ಶ್ರೀ ದೇವಿ ಪ್ರಕಾಶನದಡಿಟ್
ಮರು ಪ್ರಕಟಣೆ 1999ಡು
ಆತುನು. “ ದಂಟೆದ ಅಜ್ಜಿ ಮದ್ಮಲ್ ಆನಗ ” ಪಣ್ಪಿ
ಅಂಶ ಆಯಿಟಿಜ್ಜಿ.
ಪ್ರಹ್ಲಾದನ ಮಗೆ ವಿರೋಚನೆ. ವಿರೋಚನನ ಪುತ್ರೆ
ಬಲಿ. ವಿಷ್ಣು ಭಕ್ತೆ.
ಇಂದ್ರಪದವಿಗಾತ್ರ ಬಲಿ ನೂದು
ಅಶ್ವಮೇಧ ಯಾಗ ಮಲ್ಪುವೆ.
ಕಡೆತ ಯಾಗದ ಸಮಾಪನೆದ
ಸಮಯೊಗು ವಿಷ್ಣು ದೇವೆರು, ಇಂದ್ರನ
ಅಪ್ಪೆ ಅದಿತಿಗು ಕೊರಿ
ಪಾತೆರೊಗಾತ್ರ ಅದಿತಿಗು ಮಗೆಯಾದು
ವಾಮನ ರೂಪೊಡು ಪುಟ್ಟುವೆರು. ಯಾಗಶಾಲೆಗು
ಬತ್ತುದು, ಬಲಿ ಚಕ್ರವರ್ತಿಡ
ಮೂಜಿ ಪಜ್ಜೆ ಜಾಗ ದಾನ ಕೇಣ್ವೆರು
ತಪಸ್ಸು ಮಲ್ಪೆರಗಾತ್ರ. ಗುರು
ಶುಕ್ರಾಚಾರ್ಯರೆನ ಬುದ್ಧಿವಾದ ಕೇಣಂದೆ
ಬಲಿ ಬಾಸೆ
ಕೊರ್ಪೆ. ನಾಲ್ಕೈತ ನಾರಾಯಣ್
ದೇವೆರು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ ರೂಪೊಡು
ರಡ್ಡು ಪಜ್ಜೆಡ್ ಭೂಮಿ
ಬೊಕ್ಕ ಆಕಾಶೋನು ಲಪ್ಪುವೆರು.
ಮೂಜನೆ ಪಾದೊಗು, ಬಲಿ
ತನ್ನ ತರೆನು ಒಡ್ಡಾವೆ.
ದೇವೆರು ಆಯನು ಪಾತಾಳ ಲೋಕೊಗು
ನೂಕುವೆರು. ಆ ಸಮಯೊಡು, ಬಲಿ ನಟ್ಟುವೆ:
“ಯಾನ್ ಎನ್ನ
ಪ್ರಜೆಲೆನು ಯಾಪ ತೂವರೆ ಬರೋಲಿ., ಭೂಲೊಕೊಡು
ಜನಕುಳು ಎನನು ಮಲ್ಲ
ವಿಷ್ಣುಭಕ್ತೆ ಇಂದುದು ಪೂಜೆ
ಮಲ್ಪಡು. ಪಾತಾಳೊಡು ಈರು ಎನ್ನ
ಅರಮನೆದ ಬಾಕಿಲುಡೆ ಉಂತುದು ಎಂಕು
ನಿತ್ಯ ದರ್ಶನ ಕೊರೊಡು. ದೇವೆರು
ವರ್ಸೊಡು ರಡ್ಡು ಸರ್ತಿ
ಭೂಮಿದ ಸುದ್ಧಿ ದೆತೊನುನ
ಉಪಾಯ ಪಂಪೆರು. ವರ್ಸೋಗು ಓರ, ದೀಪಾವಳಿದ ಶುಕ್ಲಪಕ್ಷದ
ಪಾಡ್ಯಾ-ಗು ಪ್ರಜೆಲೆನು ತೂಪಿನ
ಅವಕಾಶ ಕೊರ್ಪೆರು. ಶಾಶ್ವತವಾದು
ಭೂಲೋಕೊಗು ಯಾಪ ಬರ್ಪಿನಿಂದು ಕೇಣ್ನಗ, ಇಂಚಿಂಚಿನ ಸಂಗತಿಲು
ಅವನಗ, ಬರೋಲಿ
ಇಂದುದು ಪಣ್ಡು, ಮಾಯಕ
ಆಪೆರು. ಈ ಶರ್ತೋಳು
ಬಾರಿ ವಿಚಿತ್ರ,ಆವರೆ ಅವ? ಸಾಧ್ಯದಾಂತಿನ ಸಂಗತಿಲು.
ತೂಲೆ :
“ಹೊಹೊ! ಸಿರಿ
ನಾರಾಯಣ ದೇವರ್ ಪಂಡೆರ್, ಓ ಭೂಮಿಪುತ್ರೆ ಬಲ್ಲ್ಯೆಂದ್ರ, ಮನಸು ಬೇನೆ ಮಲ್ತೊನಡ. ಯಿ ಆಂಡ ಕರ್ಗಲ್ಲ್ ಕಾಯಾನಗ , ಜಾಲ್ ಪಾದೆ ಆನಗ, ಉರ್ದು ಮದ್ದೋಲಿ
ಆನಗ, ಗೊಡ್ಡೆರ್ಮೆ ಗೋಣೆ ಆನಗ, ಎರು ದಡ್ಡೆ ಆನಗ, ತುಂಬೆದಡಿಟ್ ಕೂಟ ಆವನಗ,
ನೆಕ್ಕಿದಡಿಟ್ ಆಟ ಆವನಗ, ದೆಂಬೆಲಿಗು ಪಾಪು ಪಾಡ್ನಗ, ಅಲೆಟು ಬೊಳ್ನೆಯ್ ಮುರ್ಕಣಗ, ಗುರುಗುಂಜಿದ ಕಲೆ ಮಾಜನಗ, ಮಂಜಳಕ್ಕಿ ಮೆಯಿಗೆಪ್ಪುನಗ, ಕೊಟ್ರುಂಜ ಕೊಡಿ ಜಾರನಗ, ನಿನ್ನ
ರಾಜ್ಯೋಗು ಯಿ ಬತ್ತುದು ನಿನ್ನ ರಾಜ್ಯಮಾಡೋನು ಅರತನ ಆಳಿಯೊಂದು ಸುಖ ಸಂತೋಷೊಡುಪ್ಪುಲಾ
ಬಲ್ಲ್ಯೆಂದ್ರ, ಇಂದು ಕಟ್ಟಪ್ಪಣೆ ಮಳ್ತು ಕಡಪುಡಿಯೆರಿಂಗ್ಯ ನಾಲ್ಕೈತ
ನಾರಾಯಣ ದೇವ್ರೆಗ”
ಇಂಚೊಗು ಯು ಟೂಬ್ (YouTube)-ಡು “ತುಳುವೆರ
ಬಲಿಯೇಂದ್ರೆ” ಪಣ್ಪಿ ಯಕ್ಷಗಾನ ಬಯಲಾಟೊನು
ತೂಯೆ. ಹೆಗ್ಗಡೆರು ಬರೆತಿನ
ಆವೃತ್ತಿದ ಸಂಗತಿಳೆನೇ ಈ
ಬಯಲಾಟೊಡು ಸೇರ್ಸಾದೆರು, ಅರ್ಥ ಪಣ್ತೆರು.
ವಿಪ್ಲವ
ಯುಗ ಪರಿವರ್ತನೆ ಆವನಗ
ಇಂಚಿ ವಿಷಯೊಳು ನಡಪು.
ಪ್ರಕೃತಿ ಪ್ರಕೋಪ, ವಿಪ್ಲವ ವಿಪತ್ತು ನಡಪು. ಪ್ರಕೃತಿದ
ಸುಕೃತಿ-ವಿಕೃತಿ, ವಿಶ್ವವ್ಯಾಪಾರೊಡು ಪೂರ
ಪಲ್ಲಟ– ತಿರ್ಗು ಮುರ್ಗು. ಬರ್ಪಿನ ಪೊಸ ಯುಗೊಟು
- ಸಾವರ್ಣ ಮನ್ವಂತರೊಡು, ಬಲಿಯೆಂದ್ರಗು ಇಂದ್ರ
ಪದವಿದ ವರ
ಕೊರ್ತೆರು ದೇವೆರು.
ಪಾಠ ಭೇದ
ತುಳು ಪಾಡ್ಢನೊಳೆಡು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ
ವ್ಯತ್ಯಾಸೊಲು ಉಂಡು. “ದಂಟೆದ
ಅಜ್ಜಿ ಮದ್ಮಲ್ ಆನಗ” ಸಂಗತಿ
ಅತ್ತಂದೆ ಬೇತೆ ಸಂಗತಿಲಾ
ಬಲಿ ಪಾಡ್ದನೋಡು ಉಪ್ಪೆರ
ಇಯಾವು. ಇತ್ತುಣ್ಡ ಪಣ್ಲೆ.
ಓದುಳೆ
“ದೆಂಬೆಲಿಗು ಪಾಪು ಪಾಡ್ನಗ”-ದ
ಮಿತ್ತುಡು “ತುಳು ಸ್ಟಡೀಸ್-Tulu Research ಡು ” ಬರೆತಿನ ಎಂಕ್ಲೆ ಅಂಚೆ
ಓದುಳೆ: 198/16.07.2009: Bridge on
mud-crack.
20200529
