 |
| ಬಾರಕೂರುದ ಪ್ರಾಚೀನ ಅವಶೇಷೋಲು |
ಕಾಸು ಬೊಕ್ಕ
ಪೋಳೆ! ಒಳ್ತುಡ್–ದು ಒಳ್ತು ಸಂಬಂಧವಪ್ಪ!
ಕಾಸುಲಾ ಉರುಂಟು, ಪೋಳೆಲಾ ಉರುಂಟು ಪಣ್ಣುದಾ? ಇತ್ತೆದ ಜೋಕುಳು ತೆರಿದುಪ್ಪಯೆರ್. ಆಕೆಳೆಗು
ಗೊತ್ತುಪ್ಪು ‘ಪೈಸಾ’ ,‘ಕಾಸು’ ಅತ್ತ್. ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಕಲ್ತಿನ
ಜೋಕುಲೆನ ‘money’ (ಮನಿ). ‘ಮನಿ’ ಇಂದು
ಪನ್ನಗ, ಎನ್ನ ಜವನಿಗೆದ
ಕಾಲೊಡು ನಡೆತಿನ ಒಂಜಿ ತಮಾಸೆದ ವಿಸಯ ನೆನೆಪಾಪುಂಡು. ಅಪಗ ತಾರುಡು – ತಂತಿಡು – ವಾರ್ತೆ ಕಡಪುರ್ಣ
ಕಾಲ. ಎಲ್ಯಾ ಜೋಕುಲ್ಲಾ ಪರ ಊರುಡ್ಡ್ ಬತ್ತಿನಕೆಳೆಗು ತಮಾಶೆ
ಮಲ್ಪುವೆರು, ಆಕೆಳೆನ ದರ್ಬಾರುದ ಖರ್ಚಿಡ್ ಕಿಸೆ ಖಾಲಿ ಆವನಗ. “Pocket empty wire
fifty” (= ಕಿಸೆ ಖಾಲಿ, ತಾರ್ ಮನಿಯೊರ್ಡರ್
ಮಲ್ಪುನ ಐವ) ಇಂಚ ದೋಸ್ತಿಲೆಗು ತಾರ್ ಕಡಪುವೆರ್ ಇಂದುದು ತಮಾಷೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಜೋಕುಲೆ ಪುಂಡು ಎಂಕುಲ ಇಂಚ ಚಿಡಾವುದೆರು.
“ಒಂಜಿ ಕೈಟ್ ಕಾಸ್ ಗ್ಯೆ, ನಾನೊಂಜಿ
ಕೈಟ್ ಪೋಳೆ ಗ್ಯೆ”.
ತುಳುತ ಗಾದೆದ ಈ ಪಾತೆರೊ ದುಂಬುಡು ನಡೆತು ಬತ್ತಿನ ಒಂಜಿ ಬದುಕುದ ರೂಢಿನು ತೋಜಾವುನು. ಎಂಕೆಳೆಗು ಎಲ್ಯಿಡ್ ಕಾಂಡೆ ಚಾಯಿ ಪರ್ಪಿನ ಅಭ್ಯಾಸ
(ಸುರುಟು) ಇತ್ತುಜಿ. ಕೆಲವು ಇಲ್ಲಡು ಪೋಳೆ, ಪನ್ನುಣ್ಡ
ದೋಸೆ, ಮಲ್ತುದು ಮಾರೊಂದಿತ್ತೆರು. ರಸ್ತೆ ಬರಿತ
ಕೆಲವು “.... ಚಾ-ಕಾಫಿ ವಿಲಾಸ
ಯಾ ಭವನೊ” (ಹೊಟೇಲ್) -ಡುಲಾ ಮಾರೊಂದಿತ್ತೆರು.
ಊರುದ ಜೋಕುಳು ಕಾಸು ಪತ್ತೊಂದು ಇಂಚಿನ ದೋಸೆ
ಮಲ್ಪುನಕೆಲೆನ ಇಲ್ಲಗು ಕಾಂಡೆ ಕಾಂಡೆ ಪೋದು ತಿನ್ನೊಂದುಲಾ, ಇಲ್ಲಗು
ಕೊನೊಂದು ಬರೊಂದುಲಾ ಇತ್ತೆರು.
ಕಾಸು ಕೊರ್ಜಿಡ ದೋಸೆ ಇಜ್ಜಿ. ‘ಒಂಜಿ ಕೈಟ್ ಕೊರು, ಬೊಕ್ಕೊಂಜಿ ಕೈಟ್
ದೆತ್ತುನು. ಕಡ ತಿಕ್ಕಂದು. ‘ಇನಿಗು ಕಡ ಇಜ್ಜಿ ಎಲ್ಯೆಗು ಕಡ’ - ಇಂಚಿನ ಸೂಚನೆದ
ಫಲಕೊನು (sign board ನು) ಅಂಗಡಿಲೆಡು
ಇತ್ತೆಲ ಗೋಡೆಡು ಅಕ್ಕುಡ್ಡು ಪಾಡುವೆರು, ಇಂಚಿನ
ಬ್ಯಾರದ ನೀತಿಡ್ಡು ಪುಟ್ಟುದುಪ್ಪು ಮಿತ್ತುದ ಪಾತೆರೊ. ಮೂಲುಂಡು, ಪೋಳೆ ಮಾರುನಕೆಲನ ಲಾಭದ ಬ್ಯಾರದ ನೀತಿ: “Neither be a lender nor a
borrower” ಪಣ್ಪಿ ಆಂಗ್ಲ ಗಾದೆದಂಚ. ಬ್ಯಾರ ಮಲ್ಪೆರ ಮಾತೆರುಗುಲಾ ಆಪುಜಿ.
ಆಕೆಳೆಗು ಯಾಪಲಾ ನಷ್ಟನೇ. ಬ್ಯಾರದ
ಬುದ್ಧಿ ಬೊಕ್ಕ ವ್ಯವಹಾರ ನೀತಿನು ಕಡೆಕು ಬುಡುಪಾವುದು ತೂಕ.
ಪೋಳೆ
ಅರಿಕ್ ಮೆತ್ತೆ
ಪಾಡ್ಡು ಅರೆತುದು ಮಲ್ತಿನ ಬಂದದ ದೋಸೆ. ದರಿದು
ಪೋತಿನ ಮಣ್ಣುದ ಕರತ ಅಥವಾ ಬಿಸೆಲೆದ ಆಡಿತ
ಭಾಗನೇ ದುಂಬುದಕೆಳೆನ ಕಾವೊಲಿ.
ಮಣ್ಣುದ ಕಾರ್ಬೊಡು ಮಳ್ತಿನ ಕಾವೊಲಿ ಉಪ್ಪಂದಿನಕುಲು ಇಂಚ ಕರತ ತುಂಡುದ ಕಾವೊಲಿದ ಉಪಯೋಗ ಮಳ್ತೊಂದು ಇತ್ತೆರು. ದೋಸೆ ಬಜಿ
ಅಂಟು ಆಂಡಲಾ, ಬೆಚ್ಚ ಬೆಚ್ಚ ತಿನೆರೆ ರುಚಿಯಾದುಂಡು.
 |
| ಆಲೂಪರೆನ ಕಾಲದ ಕೆಲವು ಪುರಾತನ ನಾಣ್ಯೊಲು (ಮೂಲ: ಗೋವಿಂದರಾಯ ಪ್ರಭು ಬೊಕ ನಿತ್ಯಾನಂದ ಪೈ, 2006) |
ಕಾಸು
‘ಒಟ್ಟೆ
ಕೂಳಿ ಒರ್ ಮುಂಚಿ, ಕಾಸುಗೊಂಜಿ ಕಡಲೆ’. ಕೂಳಿ ಪೋತಿ ಜೋಕುಲೆಗು ತಮಾಷೆ ಮಲ್ಪುನ ಈ ಬಾಲಪದೊನು
ಕೇಣ್ದುಪ್ಪರ್. ಈ ಕಾಸು ಪನ್ನುಣ್ಡ
ಎಂಚಿನ? ಪಿರಕುದ ರಾಜೆರೆನ ಕಾಲೊಡು ಅವು ಬಂಗಾರು, ಬೊಲ್ಲಿ, ಬೊಕ್ಕ
ತಾಮ್ರದವು ಆದಿತ್ತುನು. ಒಂಜಿ ರೂಪಾಯಿದ ಚಲಾವಣೆಗು
ಬತ್ತಿನ ಎಲ್ಯ ಎಲ್ಯ ಬಿಲೆದ - ಮಾನದ – ನಾಣ್ಯೊಳೆಗು ‘ಕಾಸು’ ಇಂದು ಪಣ್ಪೆರು.
ಈ ಕಾಸು ಪನ್ಪಿನವು ‘Cash’ (ಕ್ಯಾಶ್) ಆದು ಆಂಗ್ಲ
ಬಾಸೆಡ್ಸೇರ್ದು ಪೋತುನು.ಒಂಜಿ ಕಾಲೋಡು ಕಾಸೊಂಜಿ
ತಾಮ್ರದ ಎಲ್ಯೆ ಕಿಮ್ಮತ್ತುದ ಚಿಲ್ಲರೆ ಕಾಸು. ಭಾರತದ
ರೂಪಾಯಿ ಮೆಟ್ರಿಕ್ ಮಾನೊಗು ಬದಲಾವಣೆ ಆಪಿನೆತ್ತ್ ದುಂಬು – 1956ದ್ದು ದುಂಬು
- ನಿಕುಳು ತೂದುಪ್ಪರು, ಕೇಣ್ಡು
ಉಪ್ಪರು ರುಯಿ,ತಾರ (ರಡ್ಡು ರುಯಿ) ಮುಕ್ಕಲು – ಕೆಲವು ಒಟ್ಟೆ ಮುಕ್ಕಲು (ಮೂಜಿ
ರುಯಿ), ಒಂಜಾಣೆ (ನಾಲು ಮುಕ್ಕಲ್ – 12 ರುಯಿ), ರಡ್ಡಾಣೆ, ನಾಲಾಣೆ
ಪಾವಲಿ, ಎಣ್ಮಾಣೆ (ಅರ್ದ ರೂಪಾಯಿ, ಬೊಲ್ಲಿದ)
ಒಂಜಿ ರೂಪಾಯಿ (16 ಆಣೆ, ಬೊಲ್ಲಿದ) ನಾಣ್ಯೊಳೆನು.ಬ್ರಿಟಿಷೆರ್
ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಮಾದರಿಡು ಇಂಚಿನ ನಾಣ್ಯದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಲ್ತುದೆರು. ವಿಜಯನಗರಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ನಾಶವಾಂಡಲಾ, ಬೊಕ್ಕ
ಬತ್ತಿನ ತುಂಡು ತುಂಡು ರಾಜೆರು,
ಸುಲ್ತಾನೆರು, ನಿಜಾಮೆರು ಬೊಕ್ಕ ವಸಾಹತು ಪದ್ಧತಿ ಮಳ್ತಿನ ವಿದೇಶಿಲು ಮಾತ ಮೊಕೆಲ
ನಾಣ್ಯ ಪದ್ಧತಿನು ಜೀವಂತ ಒರಿತೆರು.
ಬ್ರಿಟಿಷೆರ ಕಾಲದ ರೂಪಾಯಿ ಬೊಲ್ಲಿದ
ನಾಣ್ಯವಾದಿತ್ತುನು. ಸಂಸ್ಕೃತೊಡು
ಬೊಲ್ಲಿಗು ರಜತ/ರೌಪ್ಯ ಪಣ್ಪೆರು.
ಕಾಸುಗು ಒಂಜೊಂಜಿ ಬಿಲೆತ ಆಕಾರ ಪನ್ನುಣ್ಡ
ರೂಪಾ ಕೊರ್ಪಿನೆಟ್ಟ್-ದಾತ್ರ ರೂಪಾಯಿ ಪುದರು
ಬರೆರಲಾ ಇಯಾವು.
ಕಾಸುದ ಮಹತ್ವ
‘ಅಂಗಡಿ, ಅಂಗಡಿ, ಬ್ಯಾರ
ಮಲ್ಪುನ ಚುಂಗುಡಿ’. ಜೋಕೆಲ ಬಾಸೆದ ಈ ಪ್ರಾಸದ ಪಾತೆರೊ ಕೇಣ್ದರಾ?ರುಯಿಕೊಂಜಿ
ಚಕ್ಕುಲಿ, ಉಂಡೆ, ಅಚ್ಚು ಬೆಲ್ಲ,ತಾರಾಯಿದ ತುಂಡು ತಿನೊಂದಿತ್ತಿನ
ನೆನೆಪು ನಿಕೆಲೆಗುಪ್ಪು, ಎನ್ನ ಪ್ರಾಯದಕುಳು ಆದಿತ್ತಿರ್ಡಾ. ಆ ಕಾಲೋಡು ಚುಂಗುಡಿ ಇತ್ತುಂಡನೆ ಬ್ಯಾರ.
ಕಾಸುದ ಬೆಲೆ ವಸ್ತುಡುದ್ಲಾ
ಜಾಸ್ತಿ. ಅಂಚ ಒಂತೆ ಚಿಲ್ಲರೆ ಕಾಸುಗು ತಿಕ್ಕುನ
ವಸ್ತುಲೆ ಪ್ರಮಾಣ ದಿಂಜ. ಇತ್ತೆದ ಸ್ಥಿತಿ, ಉಂದೆತ್ತ
ತದ್ವಿರುದ್ಧ.
ಒಂಜಿ ಕಾಲೊಡು, ಕಾಸುನು
ರಾಶಿ ಪಾಡ್ಡು ಲೆಕ್ಕ ಮಲ್ತೊಂದು ಇತ್ತೆರು ಆಯಿತ
ಆಕಾರ ಬೊಕ್ಕ ತೂಕದ ಪ್ರಕಾರ. ಬೆರಕೆವಾಯಿನ ತರತರತ
ನಾಣ್ಯೊನು ನೇಲ್ಯ ಬಾಯಿದ ಅಗಲೆದ ಸಾಣಿಗೆಡು ಪಾಡ್ಡು, ಸೋಸುದು ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಮಲ್ತುದು ನಿಶ್ಚಿತ ಪ್ರಮಾಣದ
ಪಾತ್ರೆಡ್ ಪಾಡ್ಡು (ದವಸಧಾನ್ಯದಂಚ) ಲೆಕ್ಕ
ಮಲ್ತೋಂದಿತ್ತೆರಿಂದುದು ಇಂಡಿಯೊಗು ಬಯಿದಿನ ವಿದೇಶಿ ಪ್ರವಾಸಿನಕುಳು ಬರೆತೆರು. ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮೀದೇವಿನ ಚಿತ್ರೊಡು ಆರೆ ಕೈಟ್ದು ತಿರ್ತು ಬೂರುನ ಕಾಸುಲಾ ನಮ ನಮ ರಾಶಿ ರಾಶಿಯಾದೆ
ತೂಪ.ಅಪಗ ಚಿಲ್ಲರೆದ ಮಹತ್ವ ಏತ್ ಇತ್ತುನು.
ಇತ್ತೆ, ಚಿಲ್ಲರೆ ಕಾಸುಗು ಬೆಲೆನೆ ದಾಂತೆ ಚಲಾವಣೆಡ್ಡು ಒಂಜೋಂಜೆ ಮಾಯಕ ಆಪುನು.
ಕಾಸುದ ಕತೆ –
ಚರಿತ್ರೆ
ಸಾಗರ ವಾಣಿಜ್ಯದ ಸಮಯೊಡ್ಡು ಇಂಚಿ ಕಾಸ್ ಪನ್ನುಣ್ಡ
ಎಲ್ಯೆಲ್ಯೆ ನಾಣ್ಯದ ರಾಶಿ ಪಣ್ದು ಪರದೇಶದ ಸಾಗರ ವ್ಯಾಪಾರಿಲು ಏಶಿಯಾ ಖಂಡದ ಕರಾವಳಿಡು
ಬ್ಯಾರ ಮಲ್ತೋಂದಿತ್ತೆರು . ಕಾಸುಗು ಸಂಸ್ಕೃತೊಡು ‘ಕರ್ಷ’ (karsha),(ವಿಲಿಯಂನ
ಪ್ರಕಾರ ಒಂಜಿ ತುಲೆತ 1/10 ಅಂಶ),
ಸಿಂಹಲೋಡು ಕಾಸಿ,
ಪೋರ್ತುಗೀಸುಡ್ ಕಯಿಕ್ಷ (caixa),
ಫ್ರೆಂಚಿಡ್ ಕಸೇ,
ಕಸ್ (casse,
cas), ಇಂಗ್ಲೀಷದ ಕಸ್ಸ್ (cass)ಪಣ್ಪೆರು. ಸುರುಟ್ ಬಯಿದಿನ ಪೋರ್ತುಗೀಸೆರ್ಣ ಗೊಂದಲ ಬೊಕ್ಕ ತಪ್ಪು
ತಿಳುವಳಿಕೆಡ್ಡಾತ್ರ ನಮ್ಮ ಮಾತಾ
ಶಬ್ದೋಲೆನು ತಪ್ಪು ಉಚ್ಛಾರ ಮಲ್ತುದು ಅಪ್ರಭ್ರಂಶ
ಮಲ್ತಿದೆರು. ಅವೆನು ಬೊಕ್ಕ ಬತ್ತಿನ
ಪರದೇಶದ ವ್ಯಾಪಾರಿಲುಲಾ ನಂಬುದು ಗಲಿಬಿಲಿಯಾಯೆರು (ಹೋಬ್ಸನ್ ಜೋಬ್ಸೋನ್
ನಿಘಂಟುಡು ತೂಲೆ). ಇಂಚ ವ್ಯವಹಾರದ ತಪ್ಪು ತಿಳುವಳಿಕೆಡ್ ಕಾಸು ಪೋದು
‘cash’ (ಕ್ಯಾಶ್)
ಇಂಗ್ಲಿಶ್ ಬಾಸೆಡು ಸಾರ್ವರ್ತಿಕ ಸಾಗರಿಕ ವ್ಯವಹಾರದ ಸಬ್ದೊಳೆಡು ಸೇರ್ದು ಪೊಂಡು.
ಕೊರಿಯದ ಮುನ್ (Mun), ಜಪಾನುದ
ಮೊನ್ (mon) ಸಬ್ದೋಳು
ಇಂಗ್ಲಿಷುದ ಕ್ಯಾಷ್-ಗು ಮನೀ (money) ಪಣ್ಪಿ ಸರ್ವಸಾಧಾರಣ ಶಬ್ದ ರೂಪ
ಕೊರುದುಪ್ಪು.
ಈ ಕಾಸುದ ಕತೆ – ಚರಿತ್ರೆ – ನೇಲ್ಯ. ಏಂಕು ತೆರಿದಿನಾತು ಎಲ್ಯ ಮಲ್ತುದು ಬರೆಪೆ. ದುಂಬುದ ಎಲ್ಯ-ಮಲ್ಲ ರಾಜೆರನಕೆಳೆನ ಕಾಲೊಡು
ಕಾಸುಳು ಬಂಗಾರದವಾದಿತ್ತುನು. ಈ ಕಾಸುದ
ಬಿಲ್ಲೆಡು ಆಯಾಯ ರಾಜೇರ್ಣ ರಾಜಚಿಹ್ನೆನು ಪಾಡೊಂದಿತ್ತೆರು. ನಮ್ಮ ತುಳು ನಾಡುದ ಆಲೂಪೆರ್ಲಾ ಆಕೆಳೆನ ಕಾಲದ ನಾಣ್ಯೊನು ಮುದ್ರೆ
ಮಳ್ತಿದುಲ್ಲೆರು. ಇಂಚಿನ ಕಾಸುಡ್– ರೊಕ್ಕೊಡು -
ದೇವ -ದೇವತೆರ್ನ ಮೂರ್ತಿನುಲಾ ಒಂಜಿ ಮರ್ಗಿಳ್ದು
ಮುದ್ರೆ ಮಲ್ತೊಂದು ಇತ್ತೆರ್. ತಾರ,
ದುಡ್ಡು-ದುಗ್ಗಾಣಿ, ವರಾಹ, ಪಣಂ (ಫಣಮ್), ಪಗೋಡ – ಇಂಚ ಮಾತ
ಪುದರಲು. ಬೇತೆ ಬೇತೆ ರಾಜೇರ್ನ
ಬಿಲ್ಲೆದ ಮೂಲ್ಯ ಒಂಜೆ ಲೆಕ್ಕ ಉಪ್ಪಂದೆ ಒಂತೊಂತೆ
ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಇತ್ತುನು. ಅರಬೆರು,
ಪೋರ್ತುಗೀಸೆರು, ಡಚ್ಚೆರು, ಫ್ರೆಂಚೆರು,
ಬ್ರಿಟಿಷೆರು, ಮಾತ
ಭಾರತದೊಟ್ಟುಗು - ಆಕೆಳೆನ ಇಂಡಿಯ
- ಸಾಗರ ವಾಣಿಜ್ಯ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಲ್ತೊಂದು ಇತ್ತೆರು –
ಹೆಚ್ಛಾದು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಕರಾವಳಿದ ಬಂದರುಲೆಡು. ಅಂಚಾದು, ಬಂದುರುದ
ಸ್ವಾಮಿತ್ತ್ವಗಾದು ಉಳನಾಡುದ ರಾಜೇರುನಕುಲು
ಕರಾವಳಿದ ಎಲ್ಯ-ಮಲ್ಲ ರಾಜೇರ್ಡಾ ಯುದ್ಧ ಮಲ್ತೊಂದಿತ್ತೆರು. ಸುರುಟು ಒಂಜಿ ವಸ್ತುಗು ಪ್ರತಿಯಾದ್ ಬೊಕ್ಕೋಂಜಿ ವಸ್ತುನು ವಿನಿಮಯ (exchange) ಮಲ್ತೊಂದು ಇತ್ತೆರು.
ಈ ಪದ್ಧತಿಗು barter system ಇಂದುದು
ಪಣ್ಪೆರು.
ಆಫ್ರಿಕಾ, ಭೂಮದ್ಯ ಸಮುದ್ರ ಬೊಕ್ಕ ಏಷ್ಯಾ ಖಂಡ ಕರಾವಳಿಲೆಡು ಕವಡೆನೆ (cowrie/cowri) ವಿನಿಮಯದ ಕಾಸು
ಆದಿತ್ತುನು. ಇತ್ತೆಲಾ ಕೆಲವು ದ್ವೀಪ ವಾಸಿಳೆಡು ಈ
ಪದ್ಧತಿ ಒರಿದು ಬಯಿದಿನು. ಒಂಜಿ ಕಾಲೊಡು, ಯುರೋಪ್
ಖಂಡದ ದೇಶದಕುಲು ಕವಡೆನು ದಿಂಜ ಆಮದು
ಮಲ್ತೊಂದಿತ್ತೆರು. ಕವಡೆದ ತರಾವಳಿ ಪ್ರಕಾರ
ಆಯಿಕ್ ಬಿಲೆ ಕಟ್ಟೊಂದಿತ್ತೆರು. ಕವಡೆನು ಒಂಜಿ
ಪ್ರವಿತ್ರ ವಸ್ತು ಆದು ಎನ್ನುವೆರು – ಇತ್ತೆಲಾ.
ಕವಡೆದ ಲೆಕ್ಕೊಡು ಭವಿಷ್ಯ ಪಣ್ಪೆರು
ಜ್ಯೋತಿಷಿಳು. ಅಲಂಕಾರದ ವಸ್ತುಲೆನುಲಾ ಕವಡೆಡು ಮಲ್ಪುವೆರು.
ಕಾಸುದ ಮೂಲ್ಯ ಪ್ರಕಾರ ನಾಣ್ಯೊದ ಗುಂಪುನು ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಪುದುರುಡು ಲೆತ್ತೂಂದಿತ್ತೆರು. ವಿಜಯನಗರದ ರಾಜೇರ್ನ ಕಾಲದ ತರತರತ ಕಾಸುದ ಪುದುರುನು
ತೂಲೆ. ಬಂಗಾರ್ದ ನಾಣ್ಯೊಗು ‘ಗದ್ಯಾಣ =
ವರಾಹ = ಪೊನ್ = ಹೊನ್ ಇಂದುದ್
ಲೆಪ್ಪುವೆರು. ಉಂದೆನು ‘ಪ್ರತಾಪ
ಅಥವಾ ಮದ, ಮದಾಯಿ ಇಂದುದುಲಾ ಲೆಪ್ಪುವೆರು
– ವಾರಂಗಲ್ದ ಕಾಕತೀಯ ರಾಜೆ ಪ್ರತಾಪರುದ್ರನು
ಸೋಪಾಯಿ ಬೊಕ್ಕ. ಬೊಲ್ಲಿದ ನಾಣ್ಯೊಗು ತಾರ, ತಾಮ್ರದ
ನಾಣ್ಯ ಪಣ, ಜಿತಲ್ ಯಾ ಕಾಸು.
ವರಾಹದ ತೂಕದ ಪ್ರಕಾರ, ಆಯಿತ ಬೆಲೆಕ್
ತಕ್ಕದ ಬೊಲ್ಲಿದ ಬೊಕ್ಕ ತಾಮ್ರದ ನಾಣ್ಯೊಳು ತಿಕ್ಕೊಂಡಿತ್ತುನು. ವರಾಹ ವಾ ಗದ್ಯಾಣ (ಇಂಗ್ಲೀಷ್-ಡು : ಪಗೋಡ)-ದ ತೂಕ 3.6 – 4.4 ಗ್ರಾಂ. ಉಂದೆನು, ಬಳಕೆಡ್
ಸಾಮಾನ್ಯ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಮಾನವಾದು ಪತ್ತುದೆರು. ಆಯಿತ
ಅರೆ ತೂಕದ ನಾಣ್ಯೊನು ‘ಪ್ರತಾಪ’ ಇಂದು ಪಣ್ಪೆರು.
ಪೋರ್ತುಗೀಸೇರು ಅವೆನು ಪರ್ದಾವೋ (Pardao) ಇಂದುದು ತೀರ್ಚುದು ಪಂಡೆರು.
ಈ ‘ಪ್ರತಾಪ’ ನಾಣ್ಯ ಹೆಚ್ಚಾದು ವಿಜಯನಗರೊಡು ರೂಢಿಗು ಬತ್ತುನು. ನಿತ್ಯದ ಬ್ಯಾರೊಡು ಹೆಚ್ಚ ಚಲಾವಣೆ ಆಪಿನ ನಾಣ್ಯ ಪಣಂ ಯಾನೆ ಫಣಮ್ ಆದಿತ್ತುನು. ಮಾತೆರೆನಲಾ ಇಷ್ಟದ ನಾಣ್ಯ. ವರಾಹ ವಾ ಪಗೋಡದ ಕಡಿಮೆ ಬೆಲೆತ ಪನ್ನುಣ್ಡ 1/10 ಅಂಶೋಗು ಪಣಂ (ವಾ ಫಣಮ್) ಇಂದುದು
ಪಣ್ಪೆರು. ನೆತ್ತ ತೂಕ 0.36 ಗ್ರಾಂ. ಬೊಲ್ಲಿದ ತಾರ (ವ ವಿದೇಶಿಳು ಲೆಪ್ಪುನ ‘ತಾರೆ’) (ತೂಕ 0.2 ಗ್ರಾಂ )ಕುಡೊಂಜಿ ತರದ ನಾಣ್ಯ. ಇಂಚ:
1 ವರಾಹ = 2 ಪ್ರತಾಪ = 4 ಕಟಿಸ್ = 10 ಪಣಂ
= 40 ಹಾಗ (ಬಂಗಾರ).
1 ಪಣಂ (ಬಂಗಾರ) = 4 ಹಾಗ = 16 ತಾರೊಲು (ಬೊಲ್ಲಿದ) = 18 ಜಿತಲ್ (ತಾಮ್ರದ).
1 ತಾರ = 3 ತಾಮ್ರದ ಜಿತಲ್ (ದಿನನಿತ್ಯದ ವಸ್ತುಲೆನು ಕ್ರಯೋಗು
ಕೊನೋದು ಬರೆರ ಅಫಘನಿಸ್ತಾನ್ ಬೊಕ್ಕ ಉತ್ತರ ಇಂಡಿಯೊಡು ಇಂಚಿನ ನಾಣ್ಯೊನು ಉಪಯೋಗ ಮಲ್ತೋಂದಿತ್ತೆರು. ಜಿತಲ್ ಬೊಲ್ಲಿ ಯಾ ಪಿತ್ತಳೆಡುಲಾ ಇತ್ತುನು).
1 ತಾಮ್ರದ ದುಗ್ಗಾಣಿ = 2 ತಾಮ್ರದ
ಕಣಿ/ಕಾಕಿಣ್ (ಕಿಣಿ ಬೊಕ್ಕ ಕಾಯ್ಕಿಣಿ ‘ಬರಿ’ ಇಂಚಿನ
ಕಾಸುದ ಲೆಕ್ಕೋಡಾತ್ರ ಬಯಿದಿನ?) = 5 ಕಾಸು = 10 ಅರೆ ಕಾಸು
ಗಾದೆದ ತಿರ್ಲು
ದಿನನಿತ್ಯದ ಬದುಕುಗು ಕಾಸುಳು ಅಗತ್ಯವಾದು
ಬೋಡು. ಕಾಸು ಏತೋ ಎಲ್ಯಾಂಡಲಾ ಆಯಿತ ಮಾನಾದಿಗೆ
ಕಡಿಮೆ ಇಜ್ಜಿ. ಆಯಿತ ಮೂಲ್ಯೋಗು ಸರಿಯಾದು
ಬೋಡ್ತಿನ ಸಾಮಾನುಲು ತಿಕ್ಕುನು. ಕಾಸುಗ್ ಕಾಸು ಕೂಡ್ಡು ಅವು ಮಲ್ಲ ಆಪ. ಅಪಗ, ಕಾಸುದಾಯಗ್ ನುಪ್ಪುಗು
ತೊಂದರೆ ಇಜ್ಜಿ. ಕಾಸು ಮಲ್ತುದು
ಅಜ್ಜಿ ಪೋಳೆ ಮಲ್ತುದು ಮಾರುವೊಳು ತಾನು ಉಣೆರ ಕೊನೊದು ಬೈದಿ ಅರಿಟೇ. ಪೋಳೆ ಮಲ್ತುದು ಮಾರುದು
ಕಾಸು ಮಳ್ಪುವೊಳು. (ಇತ್ತೆದ ಕಂಪೆನಿದಕುಳು ವಾಯಿದೆದ ಮಿತ್ತ್ ಬಡ್ಡಿ ದೆತ್ತೊಂದು
ಕಡಕು ಮಾರುವೆರು. ಇಂದೆಕ್ ‘ಕ್ರೆಡಿಟ್
ಸೇಲ್’ ಪಣ್ಪೆರು). ಆಳು ಕಡ ಕೊರಯೊಳು ಗಾದೆದ ತಾತ್ಪರ್ಯಲಾ ಅವ್ವೇ. ಬ್ಯಾರ ಮಲ್ಪನಗ ಕಡ ಕೊರಡೆ. ಜನತ ಗುಣಸ್ವಭಾವ ತೂದು ಸಾಲ ಕೋರಿಯೆಡ್ಲ ಕಾಸು ತಿಕ್ಕುನ ನಂಬಿಕೆ ಉಪ್ಪು. ಬ್ಯಾರ ಎಲ್ಯಾಂಡಲಾ, ನೀತಿ ನಿಯಮೊಡು
ಇತ್ತುಣ್ಡ ನಷ್ಟದ ಪೊಡಿಗೆ ಉಪ್ಪನ್ದು. ಆವೆ
ಉದ್ಯೋಗ ದುಂಬಗು ನೆಲ್ಯ ಉದ್ಯಮವಾವು - ಒಟ್ಟಾಯಿನ ಕಾಸುಡ್ಡು ಬೊಕ್ಕ ಅನುಭವೊಡ್ಡು.
ಪನಿ
ಪನಿ ಕೂಡ್ಡು ಪಳ್ಳ ಪಣ್ಪಿನಂಚ, ಈ
ಚಿಲ್ಲರೆದ ಬ್ಯಾರೊಡೆ ಕಾಸು ಮಲ್ಪೋಲಿ. ಚಿಲ್ಲರೆ ಪನ್ನುಣ್ಡ ಸಾದರಣದ ಚಿಲ್ಲರೆ ಅತ್ತ್; ಆಯಿಕ್ ದೆರ್ತು ಪತ್ತುನ ತಾಕತ್ತು ಉಂಡು. ಕೈಟ್ ಪತ್ತೆರ ತಿಕ್ಕುನ ತೊಜುನ (tangible), ಚಲಾವಣೆಡಿತ್ತಿ ನ ನಾಣ್ಯದ ರಾಶಿ (ಇತ್ತೆದ ‘ಪೇಪರ್ ಮನಿ’. ಡಿಜಿಟಲ್
ಮನೀ ಅತ್ತ್). ಉಂಡೆ-ಚಕ್ಕುಲಿ-ಬೆಲ್ಲ ತಾರಯಿ-ಬಜಿಲು
ಮಾರೊಂದಿತ್ತಿನ ಸೈಬೆರ್ಲಾ ಕಾಸುದಕುಲು ಆತೆರು ಇತ್ತೆ.
ಸಂತೆ, ಕೋಲ, ಜಾತ್ರೆ-ಆಯನ ಬೊಕ್ಕ ತಿರುಗಾಟದ ಬ್ಯಾರ ಮಳ್ತಿದಿನ ಉಂಡೆ-ಚಕ್ಕುಲಿ
ಬ್ಯಾರದ ಉದ್ದದ ಕಾಮತೆರ್ಲು ಮಾತಾ ಇತ್ತೆರು.
ಇತ್ತೆ ಕಾಸು ಪುಟ್ಟವುನ ಏತೋ ಚಿಲ್ಲರೆ ಕೆಲಸೋಲು ಉಳ್ಳ. ಬುದ್ಧಿಬಲ ಇತ್ತಿನಾಯೆ ಲಾಭ ಮಲ್ತುದು ನೇಲೆ ಕಾಸುದಾಯೆ
ಆಪೆ. ಪಿದಾಯಿದ ದೇಶದಕುಲು ಇಂಚ ಚಿಲ್ಲರೆ ಬ್ಯಾರ ಮಲ್ಪೆರ ಬತ್ತುದು, ನಮ್ಮ
ದೇಶೋನೆ ಆಳ್ದು ಪೋತೆರು.
ಬರೆತಿನಾರ್: ಹೊಸಬೆಟ್ಟು ವಿಶ್ವನಾಥ, ಪುಣೆ
No comments:
Post a Comment