39. ಬಿನ್ನೆರ್ ಬನ್ನಗ

ತುಳುಟು ನುಡಿಮುತ್ತೊಂಜಿ ಉಂಡು.  “ಕುತ್ತಿದ ಅರಿ ಕುಂದ್ಯರ ಬಲ್ಲಿ, ಬತ್ತಿ ಬಿನ್ನೆರ್ ಬರೆಲ್ಯರ ಬಲ್ಲಿ.”  ಈ ಪಾತೆರೊದ ಪೊರ್ಲುನು ತೂಲೆ.  ಮೂಲು, ರಡ್ಡ್ ಸಂಗತಿಲೆನು ಜೋಡಿಸಿದೆರ್ ಅಸಂಬದ್ಧ  ರೀತಿಡ್.  ‘ಅರಿ ಕುಂದ್ಯರೆಲಾ ಬಲ್ಲಿ’ ಬೊಕ್ಕ ‘ಬಿನ್ನೆರ್ ಬರಲೆರೆಲಾ ಬಲ್ಲಿ’.  ಮುಲ್ಪ, ಬೇತೆ ರಡ್ಡ್ ಗಾದೆಲೆನುಲಾ ನೆನೆಪೋಲಿ: ಒಂಜಿ, “(ಕ್ರಿಸ್ಮಸ್) ಪರ್ಬೊಗು ರೋಟಿ, ಪನ್ನುಣ್ಡ ಕೇಕುಲಾ ಮಳ್ಪೊಡು, ಗೋದಿಲಾ ಒರಿಯೊಡು (You cannot eat the cake and have it too)”.  ರಡ್ನೆ ಗಾದೆ, “ಸರ್ಪಲಾ ತಯ್ಯೊಡು, ಕೋಲುಲಾ ತುಂಡಾವರೆ ಬಲ್ಲಿ”.  ಎಂಚ ಸಾಧ್ಯ?    ಆ ರಡ್ಡ್ ಗಾದೆಲೆನು ಬುಡ್ಡು ನಮ್ಮ ತುಳುತ ಗಾದೆಗು ಒಂತೆ  ಬೊಲ್ಪು ಪಾಡ್ಗ.

ಕುತ್ತಿದ ಅರಿ, ಬತ್ತಿ ಬಿನ್ನೆರ್

ಒಂಜೆಕ್ಕೊಂಜಿ ವಿರೋಧಾರ್ಥಕ ಪಾತೆರೊ.  ಜೋಕುಲೆ ಪಾತೆರೊನ?  ತೆಲಿಪೆರೆ ಬರು.  ಅರಿ ದಿಂಜಿದಿನ ಕುತ್ತಿ ಕಡಿಮೆಯಾವಂದೆ ಬತ್ತಿ ಬಿನ್ನೆರೆನು ಎಂಚ ಕುಶಿ ಮಳ್ಪೊಲಿ?  ಆಂಡ ಈ ಪಾತೆರೊಡೊಂಜಿ ಸತ್ಯ ದೆಂಗುದುಂಡು.  ಈ ವಿಪರ್ಯಾಸ್ಯದ ಸತ್ಯ ಎಂಚಿನವು?

ಕುತ್ತಿ

ಇತ್ತೆದ ಜೋಕುಲೆಗು ಕುತ್ತಿ ಪನ್ನುಣ್ಡ ಎಂಚಿನ ಇಂದುದು ಗೊತ್ತುಪ್ಪಂದು.  ಕುತ್ತಿ ಪನ್ನುಣ್ಡ ತಾರಿ ಮರತ ಕಂಡೆನು (ಬೊಡ್ಡುನು) ಕೂರೆವುದು ಮಲ್ತಿನ ಪಾತ್ರೆ.  ದುಂಬುದ ಕಾಲೊಡು, ಅರಿನು ಇಂಚಿನ ಪಾತ್ರೆಡ್  ಒಟ್ಟು ಮಲ್ತುದು ಪಾಡ್ಡೊಂದು  ಇತ್ತೆರು.  ಅರಿಬಾರ್ ಲಪ್ಪನುನ ಬಳ್ಳ, ಕಳಸ, ಸೇರು ಇತ್ಯಾದಿಲೆನು ಮರತ ತುಂಡುಡೆ ಮಲ್ಪುವೆರು. ನೀರು ದಿಂಜಾವೆರ್ಲಾ, ಕೈಕಂಜಿಲೆಗು ನೀರು-ಅರ್ಕಂಜಿ ದೀವೆರ್ಲಾ, ಸಾಗುವಳಿದ ಸಮಯೊಡು ಕೆದು ಅಥವಾ ಗುವೆಲ್ದು ನೀರು ಮೊಗಪೆರ ಇಂಚಿನ ಪಣೆಮರಾಯಿ ತಾರಿದ  ಕಂಡೆಡ್ಡು, ಬೈನೆ ಮರತ ಕಂಡೆಡ್ಡು ಮಲ್ಪುವೆರು.  ಇಂಚ ಮರತ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಆಕಾರದ ಪಾತ್ರೆಲೆನು ದುಂಬುದಕುಳು ಉಪಯೋಗ ಮಲ್ತೋಂದಿತ್ತೆರು. ಆಂಚಾದು,  ‘’ಕುತ್ತಿ”   ಪಣ್ಪೀ ನೀರು-ಪೇರು-ಎಣ್ಣೆನು ಅಳತೆ ಮಲ್ಪುನ ಸಬುದ ತುಳುಟು ಬಳಕೆಗು ಬಯ್ದಿನು. 

ಅತಿಥಿ ಸತ್ಕಾರ

“ಅತಿಥಿ ದೇವೋ ಭವ” (ಇಲ್ಲಗು ಬತ್ತಿ ಬಿನ್ನೆರು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ರೂಪದ ದೇವೆರಿಂದು ನಂಬುನಾಯಿ ಆದುಪ್ಪುಲ) ಪನ್ಪಿ ಪಾತೆರೊ ಭಾರತದ ಜನಜೀವನದ ಒಂಜಿ ಘೋಷ ವಾಕ್ಯ. ತೈತ್ತರೀಯ ಉಪನಿಷತ್ತಡ್ ಪಣ್ತೆರು:  “ಮಾತೃದೇವೊಭವ, ಪಿತೃದೇವೋಭವ, ಅತಿಥಿದೇವೋಭವ”.    ದಾಯೆಗ್ ಪನ್ನಗ, ದೇವೆರು ಈ ಲೋಕದ ಧೂಳುದ ಕಣಕಣೋಟು, ಪಜಿರು-ಮರಮಟ್ಟು, ಕಲ್ಲುಮುಳ್ಳು, ಬೊಕ್ಕ ಮಾತ  ಜೀವರಾಶಿದ ಉಳಾಯಿ ವಾಸವಾದುಳ್ಲೆರ್. ಬತ್ತಿನ ಪರಿಚಯಸ್ತೆರು, ಆಪರಿಚಯಸ್ತೆರು, ಬಂಧುಳು-ಬಾಂಧವೆರೆನು ಮಾತೆರುನಾ  ದೇವೆರೆಂದು ಎನ್ನುದು ಆದರಾತಿಥ್ಯ ಮಲ್ಪುವೆರು. ಅಕುಳು ಮಿತ್ರೆಲಾ  ಆದುಪ್ಪೆರು,  ವೈರಿಲಾ ಆದುಪ್ಪೆರು.   ಕೆಲವೆರು ಯಾಪಲ ಬರ್ಪಿನ (ಅಭ್ಯಾಗತ) ನೆಂಟರಿಷ್ಟೆರು, ಕೆಲವೆರು ಪನಂದೆ, (ತಿಥಿ) ಕೇಣಂದೆ ಬರ್ಪಿನ (ಅತಿಥಿ) ನೆಂಟರಿಷ್ಟೆರು, ಗುರತದಕುಳು ಗುರುತದಾಂತಿನಕುಳುಲಾ ಅದುಪ್ಪೆರು. ಆಂಡಲ, ಆಕೆಲೆನು ಮಾತ ಅತಿಥಿ (ಆಂಗ್ಲ ಬಾಸೆದ  “ಗೆಸ್ಟ್”) ಇಂದುದೆ ಲೆಪ್ಪುವೆರು.  ಪೊಸತು ಬರ್ಪಿನ, ಗುರುತದಾಂತಿನ  ಜನಕುಲೆನು ದೇವೆರೆಂದೇ ಎನ್ನುದು, ನಂಬುದು ಸೇವೆ ಮಲ್ಪುನ ಪದ್ಧತಿ ಭಾರತೊಡು ಲಿಖಿತವಾದು, ಅಲಿಖಿತವಾದು ಬತ್ತುದುಂಡು.  ಸರ್ವತ್ರ ಉಪ್ಪುನ ಈ ಗಾದೆನು ತೂಲೆ:  “Uninvited guest should be treated as good as a God.”

ದೇವೆರೆಗು ಪಡಿನಾಜಿ ಬಗೆತ ಪೂಜೋಪಚಾರ ಆಂಡ,   ಅತಿಥಿಲೆಗು ಐನ್ ವಿಧತ ಉಪಚಾರೊಲು.  ಧೂಪ, ದೀಪ, ನೈವೇದ್ಯ, ಅಕ್ಷತ ಬೊಕ್ಕ ಪೂತಮಾಲೆ ಈ ಪಂಚ ಸೇವೆಳು.  ಧೂಪ (ಇತ್ತೆ ಕೃತಕ ವಾಯುಶುದ್ದಿಕಾರಕ ವಸ್ತು  = air purifier)  ಕೋಣೆದ ವಾತಾವರಣೋಗು ಪರಿಮಳ ಕೊರ್ದು ಬತ್ತಿ ಬಿನ್ನೆರೆನ ಮನಸ್ಸುನು ಪ್ರಸನ್ನ ಮಲ್ಪುನು.  ದೀಪ, ಇಲ್ಲುದ ಯಜಮಾನೇ ಬೊಕ್ಕ ಅತಿಥಿನಕೆಲ ಮೋನೆಗು ಬೋಲ್ಪು ಕೊರ್ದು ಆಕೆಲ ನಡುತ ಅಂತರಿನು ಕಡಿಮೆ ಮಲ್ಪುನು, ಪನ್ನುಣ್ಡ ಅಕುಳು ಒರಿಯಗೊರಿಯನು ಸರಿ ತೂವೊಲಿ. ಒಂಜಿ ಕಾಲೊಡು ಆರತಿ ಕೊರ್ಪಿನ ಪದ್ಧತಿಲಾ ಇತ್ತುನು.  ಇತ್ತೆ ವಿಶೇಷ ಅತಿಥಿಲೆನು  ಎದುಕೊನಗ ಆರತಿ ಮಲ್ಪುವೆರು.     ಬಿನ್ನೆರು  ಬತ್ತಿನಪಗನೆ  ಕಾರುಗು ನೀರು ಮಯ್ತಿದು  ದೆಕ್ಕುದು-ಒರೆಸುದು  (ದುಂಬು) ಅಥವಾ ಕಾರ್ ದೆಕ್ಕೆರ ನೀರು ಕೊರ್ದು  (ಇತ್ತೆ), ಮುಂಡೊಗು ತಿಲಕ ಪಾಡುವೆರು ಬೊಕ್ಕ ಆಯಿತ ಮಿತ್ತ್ ಅಕ್ಷತೆ (ಪೂಜೆದ ಅರಿ) ಮೆತ್ತವೆರು.  ಬಿನ್ನೆರೆನು ಎದುಕೊನಗ, ಹಾರಲಾ ಪಾಡುವೆರು. ಉಳಾಯಿ ಲೆತ್ತುದು ಬೇತೆ  ಕೋಣೆಡು ಕುಳ್ಪಾವುದು  ಆಸನ ಕೊರ್ಪೆರು, ಪರೆರ ಬೆಲ್ಲ-ನೀರು (ದುಂಬು) ಅಥವಾ ಬೇತೆ ತರದ  ಪಾನಕ (ಇತ್ತೆ) ಪರೆರ ಕೊರ್ಪೆರು,  ತರತರತ ನೈವೇದ್ಯ ಮಲ್ತುದು ಬಳಸುವೆರು ಬೊಕ್ಕ ಕುಳ್ದು ಊರುದ  ಸುದ್ಧಿಲೆನು ಪಾತೆರ್ದು ವಿನೋದುಡು ಸಮಯ ಕಳೆದು, ಆರಾಮ ಮಲ್ಪಾವೆರು.  ಪಿದನಗ, ಪರಸ್ಪರ ಉಡುಗೊರೆ ಕೊರ್ಪಿನ ಪದ್ಧತಿಲಾ ಉಂಡು.   ದುಂಬುದ ಕಾಲೊಡು ಋಷಿ-ಮುನಿಕುಲೆನ ಸೇವೆಗು ಪೊಂಜೊವೆರೆನು ಬೂಡೊಂದು ಇತ್ತೆರ್. 

ನೀತಿ ವಾಕ್ಯದ ವಿವರೆಣೆ

ತುಳುತ ಈ ಪಾತೆರೊ ಇತ್ತೆದ ಅತ್ತ್.  ಪಿರಾಕುದ ಪಾತೆರೊ, ಒಂಜಿ ಸಂದಿಗ್ಧ  ಸಮಯೊಡು ಪುಟ್ಟುದುಪ್ಪೊಡು.

ಕುತ್ತಿಡ್ ಇತ್ತಿನ ಅರಿ ಕಡಿಮೆಯಾವೆರೆ  ಬಲ್ಲಿ, ಬತ್ತಿ ಬಿನ್ನೆರೆನ ಬಂಜಿಗು ಕಡಿಮೆಯಾವೆರಲಾ  ಬಲ್ಲಿ ಪನ್ನುಣ್ಡ ಅಕುಳು ಉಪವಾಸ ಬೂರೆರ ಬಲ್ಲಿ. ಬಿನ್ನೆರೆಗು ಬಂಜರ ಬಳಸುಳೆ. ಇಲ್ಲುದ ಗುರಿಕಾರನ  ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟುದ ನುಡಿ.  ಅಸಿಧಾರಾವ್ರತ.  ರಡ್ಡ್ ಬಾಯಿದ ಬಾಳುದ, ಬೀಸತಿದ, ಖಡ್ಗದ  ಮಿತ್ತುಡ್ ಕಸರತ್ ಮಲ್ಪುನ ಗೊಬ್ಬು (Walking on double-edged razor).  ಕಷ್ಟದ ಇಕ್ಕಟ್ಟುದ ಸಮಯೊಡು ಅತಿಥಿಸತ್ಕಾರೊನು ಎಂಚ ಮಳ್ಪೋಲಿ ಪಣ್ಪಿನ ಉಪಾಯೊನು ತೆರಿಪಾವುನ ತುಳುವೆರೆನ ಈ ಗಾದೆನು ಒಂತೆ  ವಿಚಾರ ಮಳ್ಪುಗ. ದುಂಬುದಕೆಳೆನ ಈ ನೀತಿ ವಾಕ್ಯದ ಅರ್ಥ ಎಂಚಿನವು ಇಂದುದು ತೆರಿಯೆರ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಲ್ಪುಗ. 

ಎಣ್ಣುಳೆ, ತುಳು ನಾಡುದ ಒಂಜಿ ಊರು.  ಅವುಲೊಂಜಿ ಇಲ್ಲು.  ಇಲ್ಲಗು ಬಿನ್ನೆರ್ ಬಯಿದೆರು.  ಕಾಲ – ದುಂಬುದ ಒಂಜಿ ಮರಿಯಾಳದ ಪೋರ್ತು.  ಕುತ್ತಿಡ್ ಅರಿ .  ನಿಲ್ಕೆನ ಅರಕೆನೆ ಗೊತ್ತುಜ್ಜಿ.  ಪೊಸ ಅರಿ ನನ ಬರೋಡು.  ದುಷ್ಕಾಲ, ಪಡಿಚೀಟುದ  ಪೋರ್ತು.    ಬರ್ಸ ಬೊಲ್ಲದ  ಕಾಲ.  ತುದೆ-ತುದೆನು ಕಡತ್ತೊಂದು ಬರೋಡು.  ಅಪಗ, ಕಡವುಡು  ಓಡ ಮುರ್ಕುನ ಸುದ್ಧಿಳು ಸರ್ವೇಸಾಮಾನ್ಯ.  ಕಳುವೆರ ಕಾಟಲಾ ಜಾಸ್ತಿ.  ಇಂಚಿನ ಕಾಲೊಡು ಬಿನ್ನೆರ್ ಬತ್ತೆರುಡ ಎಂಚಾವು? ಎಲ್ಲ್ಯಿಡ್ ಎಂಕುಳು ಬರಲ್ದಿನ ವಿಸಯ ಇತ್ತೆಲಾ ನೆನೆಪುಗು ಬರ್ಪುನು.

ತ್ಯಾಗಲಾ, ಸೇವೆಲಾ  

ಬಿನ್ನೆರ ಸೇವೆ, ನಮ್ಮ ನೆತ್ತೆರುದ ಗುಣ.    ಬಿನ್ನೆರು ದೇವೆರೆಗು  ಸಮ. ಆಕೆಲುನು ಎದುಕೊನೊಡು, ತೀರಿನಾತ್ ಉಪಚಾರ ಮಲ್ಪೋಡು, ಮೋನೆಡು ಬೇನೆ-ಬೇಸರ ತೊಜಪ್ಪಾವಂದೆ.  ಅರಿತ ನುಪ್ಪತ್ತಾಂದೆ, ಬೇತೆ ಬಗೆತ ತಿಂಡಿ-ತಿನಿಸುನು ಮಲ್ಪೋಡು.  ಬಿನ್ನೆರ್ಗು, ಇಲ್ಲುದ ಅಂಜೋವೆರೆಗು ಬಟ್ಟಲುಡು ನಿಲ್ಕೆ ಬಳಸೊಡು.  ಪೊಂಜೋವು-ಬಾಲೆಳು ಅರೆ ಬಂಜಿಡು ತಿಂದು ಲಕ್ಕೊಡು, ಬತ್ತಿನಕೆಳೆಗು ತೆರಿಯಂದಿಲಕ್ಕ,  ಗಂಜಿ ಮಲ್ತುಂಡ, ಒರಿತುದು ಬೈಯಗು ಗಂಜಿನೀರ್ ಪರುದೇ ದಿನ ಕಳೆವೊಡು. ಇಜ್ಜಾಣ್ಡ, ಇಲ್ಲದಕೆಳೆಗು ಬಯಿತ (ಕಜೆ) ಅರಿತ ನುಪ್ಪು ಮಲ್ಪುವೆರು.  ಇಂಚ, ಬಿನ್ನೆರೆ ದಿಂಜ ದಿನ ಉಂತಿಯೆರ್ಡಲಾ, ಕುತ್ತಿದ ಅರಿ ಕುಂದಂದು,  ಪನ್ನುಣ್ಡ ಪೂರಾ ಖಾಲಿಯಾವಂದು.

ನಮ್ಮ ನಾಡುಡೊಂಜಿ ಕ್ರಮ ಉಂಡು. ಅತ್ತ್, ಇತ್ತುನಿಂದು ಇತ್ತೆ ಪಣ್ಪಿನವೇ ಸರಿಯಿಂದು ಪನೋಲಿ.  ನುಪ್ಪು ಮಲ್ಪೆರೆ ಕುತ್ತಿಡ್ಡು ಅಥವಾ ಬೇತೆ  ಪಾತ್ರೆಡು ಒಟ್ಟು ಮಲ್ದಿನ  ಅರಿ ದೆಪ್ಪನಗ ಒಂತೆ ಅರಿ ದೆತ್ತುದು ಪಿರ ಪಾಡುವೆರು. ಈ ಕ್ರಮೋಕು ‘ಪುಂಡಿ  ಅರಿ ದೆಪ್ಪುನು’ ಇಂದುದು ಪಣ್ಪೆರ್.  ಬೇತೆ ದೀಯಿನ ಈ ಅರಿ ಕಷ್ಟ ಕಾಲೊಡು ಅಗತ್ಯ ಬೂರುನು.

ಮಿತ್ತುದ ಉಪಚಾರ, ಒಂಜಿ ಪ್ರೇಮಾದರದ ಬಿನ್ನೆರ ಸೇವೆ.  ಈ ಪ್ರೀತಿಭಾವ, ಸ್ನೇಹ ಭಾವ ನಮ್ಮ ನಮ್ಮ ಉಡಲ್ದು  ಪುಟ್ಟುನವು. ಈ ಸೇವೆಡು ತೋಜಾವುನ ಪಣುಂಡ ಆಡಂಬರ, ಕಲ್ಪ-ಕುಸೆಲ್ ಉಪ್ಪರೆ ಬಲ್ಲಿ. ಪ್ರೀತಿಡು ಒಂತೆ ಬಳಸುಂಡಲಾ ಬಿನ್ನೆರ ಬಂಜಿ ದಿಂಜು. ರುಚಿಕಟ್ಟುದ ಬಂಜಿ ದಿಂಜ  ಒಣಸುಡ್ಡ್,  ಆದರೊಡು ಒಂತೆ ಬಳಸಿನ ಗಂಜಿ-ನೀರುದ  ಒಣಸುಗು ದಿಂಜ  ರುಚಿ ಉಂಡು ಪಣ್ಪಿ ಗಾದೆನೆ ತುಳು ನಾಡುನು ಪುಟ್ಟುದುನು.   ಬಿನ್ನೆರೇ ದೇವೆರು ಪಣ್ಪಿ ವಿಷಯ ನಮ್ಮ ಬುದ್ಧಿಡ್ ಮಾಜೆರೆ ಬಲ್ಲಿ. ಅಪಗ, ಬಿನ್ನರ್ ಏತ್ ದಿನ ಕುಳ್ಳುವೆರು ಪಣ್ಪಿ ವಿಚಾರೆನೆ ಬರ್ಪುಜಿ.  ‘ಕುತ್ತಿ’ ಪಣ್ನುಂಡ ನಮ್ಮ ತಿಗಲೆ (ಎದೆ, ಹೃದಯ).  ಆಯಿಟ್ ದಿಂಜುದುಂಡು ಪ್ರೇಮ-ಭಕ್ತಿ-ಆದರ ಪಣ್ಪಿ ‘ಅರಿ’. ಅಂಚಿನ ಅರಿ ಕಡಿಮೆಯಾವೆರೆ ಬಲ್ಲಿ.  ‘’ಕುತ್ತಿದ ಅರಿ ಕುಂದ್ಯರ ಬಲ್ಲಿ” ಇಂದುದು ಈ ಒಳ ಅರ್ಥೋಡು ನಮ್ಮ ಪೂರ್ವಜೆರು ಪಣ್ಡುಪ್ಪೊಡು.  ಅಪಗ ಬತ್ತಿ ಬಿನ್ನರ್ ನಮ್ಮ ಸತ್ಯಾನ ಭಕ್ತಿದ ಉಪಚಾರೊಡು, ಬರಲುಜೆರು.

ಕುಡೊಂಜಿ ಕಪಟ ರೀತಿಡ್ ಬಿನ್ನೆರೆನು ಬೇಗ ಬಲ್ಪಾವೆರು. ಸುರುಟು ಅತಿ ಆದರೊಡು ತೂಪೆರು.  ಬೊಕ್ಕ ದಿನದಿನೊಕ್ ಆದರ ಒಂತೆ ಒಂತೆನೇ ಕಡಿಮೆ ಆಪುಣು.  ಬಿನ್ನರೆನು ಇಂಚ ಬೇಗ ಗಿಡಪುನಕುಳಾ ಉಳ್ಳೆರ್. 

ಕಪೋತಾಖ್ಯಾನ

ಪುರಾಣದ ಕತೆಳೆಡು, ಪಂಚತಂತ್ರದ ಕತೆಟು ಈ ತ್ಯಾಗದ, ಸೇವೆದ ಬಿನ್ನೆರ ಸನ್ಮಾನದ ವಿಷಯೊಳು ದಿಂಜ ಉಂಡು.  ಆಯಿಟ್, ಪಂಚತಂತ್ರದ ಪಾರಿವಾಳ ಜೋಡಿದ (ಐನನೆ ಕ್ಲಾಸುಡು ಕಲ್ತಿದಿನ) ಕತೆ ಇತ್ತೆಲಾ ನೆನೆಪುಂಡು.  ಒರಿ ಪಕ್ಕಿ ಪತ್ತುನ ಬೊಂಟೆದಾಯಿ ಕಾಡು ಕಾಡು ತಿರುಗುದು ಪಕ್ಕಿ ಪತ್ತೆರೆ ತೂಪೆ.  ಬಯ್ಯ ಮುಟ್ಟ ಒಂಜಿ ಪಕ್ಕಿಲಾ ಬಲೆಕು ಬೂರುಜಿ.  ಕಡೆಕೊಂಜಿ ಪೊಣ್ಣು ಪಾರಿವಾಳ ಅಯನ ಬಲೆಕು ತಿಕ್ಕುದು ಬೂರುನು.  ಅಪಗ ಕತ್ತೆಲೆಲಾ ಅಪುನು, ಜೋರುಡು ಗಾಳಿ ಬರ್ಸಲಾ ಸುರುವಾಪುನು.  ಚಳಿಟ್, ಬಡವುಡು ಆಯಿ ನಡುಗುವೆ.  ಬತ್ತುಬತ್ತುದು, ಒಂಜಿ ನೇಲೆ ಅಶ್ವತ್ಥಮರದ ಅಡಿಟ್ ಉಂತುವೆ.  ವನ ದೇವತೆನೆಲುನು  (ಮರತ ಅಭಿಮಾನಿ ದೇವೆತೆಳುನು) ಮಾತ ನಟ್ಟುನೊನುವೆ, ಲೆಪ್ಪುವೆ, “ಏರ್ಲಾ ಉಳ್ಳರ, ಎಂಕು ಆಸರೆ ಕೊರ್ಲೆ, ಬಡವುಡು ಜೀವ ಪೋವೊಂದುಂಡು”. ಆ ಮರೊಟು ಒಂಜಿ ಪಾರಿವಾಳದ ಗೂಡು. ಆಯಿಟ್ ಇತ್ತಿನ   ಆಣ್ ಪಾರಿವಾಳ ತಿನೆರ ನಾಡೊಂದು ಪೋತಿನ ತನ್ನ ಬುಡೆದಿನು  ನೆನೆತಿದು, “ಬುಡೆದಿ ಒಳ್ಪ ಉಲ್ಲೋಳ, ದಾನೆ ಆಯೊಲಾ, ಏರ್ಲಾ ಪಕ್ಕಿ  ಪತ್ತುನಯನ ಬಲೆಕು ಬೂರ್ಯೊಳ” ಇಂದುದು ಚಿಂತೆ ಮಲ್ತೊಂದು, ಬುಳ್ತೊಂದಿತ್ತುನು.  ಬೊಂಟೆದಾಯಿ ಬಲೆನ್ ತಿರ್ತು ಪಾಡ್ಡಿತ್ತೆ . ಆಯಿಟಿತ್ತಿನ ಪೂಣ್ಣು ಪಾರಿವಾಳ ಬುಳಿಪುನೇರ್ ಇಂದುದು ಮಿತ್ತ್ ತೂವನಗ, ಆಯಿತ ಪತಿ ಇಂದು ಗೊತ್ತಾಪುನು.  ತನ್ನ ಪತಿ ತನನು ಏತ್ ಪಿರೀತಿ  ಮಲ್ಪುವೆರು ಇಂದುದು ನೆನೆತಿದು, ತಾನ್ ಏತ್ ಭಾಗ್ಯವಂತೆಳು ಇಂದುದು ಸಂತೋಷ ಪಡೆಪುಣು.  ಬೊಕ್ಕ ತನ್ನ ಪತಿಗು ಪಣ್ಪೋಲು, “ಈ ಪಕ್ಕಿ ಪತ್ತುನಾಯಗು ಅತಿಥಿ ಸತ್ಕಾರ ಮಲ್ಪುಲೆ.  ಆಯಿ ಚಳಿಟ್ ನಡುಗೊಂದುಳ್ಳೆ.  ತೂ ಮಲ್ತುದು ಕೊರ್ಲೆ.  ತಿನೆರ ಇತ್ತಿನೆನು ಕೊರ್ಲೆ”.  ತನ್ನ ಬುಡೆದಿನು ತೂದು ಆ ಮರತ ಪಕ್ಕಿಗು ಸಂತೋಸಲಾ ದುಕ್ಕಲಾ ಒಟ್ಟೊಗೇ ಅಪುಣು.  ಆಂಡಲಾ, ಬುಡೆದಿ ಪನ್ನಿಲೆಕ್ಕ ಕಸಕಡ್ಡಿ ಮಾತ  ಕೊನೆದುಬತ್ತುದು ತೂಟಾನು ಪಾಡ್ಡು ಕೊರ್ದು, ಬೇಡನು ಚಳಿಕಾಯ್ಪವೆ.  ತಿನೆರ ನಾಡನಗ  ಗೂಡುಡು ದಾಲ ಧಾನ್ಯದ ಕಾಳುಲಾ ತಿಕ್ಕುಜಿ, ಪರುನ್ದುಲಾ ತಿಕ್ಕುಜಿ.  ಬೊಕ್ಕ, ಆ ಬೊಂಟೆದಾಯಗು ಆ ಪಕ್ಕಿ ಪಣ್ಪುಣು:  “ಬಿನ್ನೆರೆ, ಈರೆಗು ತಿನೆರ ಕೊರೋಡು ಪನ್ನಗ ಎನ್ನ ಇಲ್ಲಡು ದಾಲ ಇಜ್ಜಿ.  ಅಂಚಾದು, ಈ ಅಗ್ನಿಗು ಲಾಗಿದು ಎನ್ನ ದೇಹದಾನ ಮಲ್ಪುವೆ, ಈರು ತಿನ್ಲೆ,  ಈರೆನ ಬಡವುನು ಒಂತೆ ಕಡಿಮೆ ಮಲ್ಪುಲೆ.’’  ಇಂಚ ಪಣ್ಣಿಪೆಟ್ಟಿಗೇ, ಆ ಪಕ್ಕಿ ತೂಕು ಲಾಗಿದ್ ತನ್ನ ಪಿರಣದ ಆಹುತಿ ಕೊರ್ಪುನು.  ಪಕ್ಕಿದ ಸೇವೆ, ಬಲಿದಾನೊನು ತೂದು ಪಕ್ಕಿ ಪತ್ತುನಾಯಗು ಬುದ್ಧಿ ಬತ್ತುದು, ನನ ಮಿತ್ತ್ ತಾನ್ ಪ್ರಾಣಿಹಿಂಸೆ ಮಲ್ಪಯೆ ಇಂದು ಪಂಡುದು  ಬಲೆ, ಕೋಲುಲೆನು ಮಾತ ದೂರ ದಕ್ಕುವೆ.  ಬಲೆಟ್ ಇತ್ತಿ ಪೊಣ್ಣು ಪಕ್ಕಿ ತನ್ನ ಕಂಡನಿ ಇಜ್ಜಾಂದಿ ಬೊಕ್ಕ ತಾನ್ ದಾಯೆಗ್ ಉಪ್ಪೊಡ್  ಪಣ್ದು, ತಾನುಳ ಆ ತೂಕು ಲಾಗಿದ್ ಪ್ರಾಣದ ಬಲಿದಾನ ಮಲ್ಪುನು.  ಪಾರಿವಾಳ ಜೋಡಿದ ಅನ್ಯೋನ್ಯ ಪ್ರೇಮೊನು ತೂದು, ಬೊಂಟೆದಾಯಿ ಹಿಂಸೆದ ತನ್ನ ಕುಲಕಸಬುನು ಬುಡ್ಡು, ಸಾತ್ವಿಕ ಕಸಬುನು ಮಲ್ಪೆರ ಶುರು ಮಲ್ಪುವೆ. ಕತೆಟು ಪಕ್ಕಿಪತ್ತುನಾಯೆಲಾ ತೂಕು ಲಾಗಿದ್ ತೈಪೆ, ಬೊಕ್ಕ ಸ್ವರ್ಗೋಡ್ಡು ದೇವ ವಿಮಾನ  ಬತ್ತುದು ಆಕೆಳೆನ ಮಾತ ಸ್ವರ್ಗ ಲೆತ್ತೊಂದು ಪೋಪೆರಿಂದುದು ಎಂಕು ನೆಂಪು. ಅವು ಎಂಚಲ ಉಪ್ಪಡ್.  ಮೂಲು, ವಿಚಾರ ಮಲ್ಪುನ ವಿಷಯ ಪಣ್ನುಂಡ ‘ಮನಸಾರೆ ಮಲ್ಪುನ ಅತಿಥಿ ಸೇವೆ, ತ್ಯಾಗ ಬುದ್ಧಿ’. 

ಕಡೆ ಪಾತೆರೊ

ಇತ್ತೆದ ಕಾಲೊಗು ಈ ಪಾತೆರೊ ಸರಿ ಬೂರಂದು.  ಇತ್ತೆ, ತರತರಾವಳಿದ ನುಪ್ಪು ಕಜಿಪುಳು ಹೋಟೆಲುಡು ತಿಕ್ಕುನು.  ಇಲ್ಲಡು ಅಟಿಲ್ ಮಲ್ಪುದು ತಿನಿಪಿಣ, ತಿನ್ಪಾವುನ ಕಡಿಮೆಯಾತುನು.  ಅಲ್ಪ ಮದಿರೆಂಗಿದ, ದೊಂಪದ ಒಣಸು,  ಮುಲ್ಪ ಮದಿಮೆದ ಒಣಸು, ಕುಡೊಂಜಿ ಕೋಡಿಡು ಬಯಕೆದ ಲೆಪ್ಪು, ಅಲ್ಪಮುಲ್ಪ ದೇವಸ್ಥಾನೊಲೆಡು, ದೈವದ ಸಾನೋಡು, ಭಜನೆದ ಮಂದಿರೊಡು ಯಾಪಲಾ ಭರ್ಜರಿ ಅನ್ನದಾನೊಳು.  ಇಲ್ಲಗು ಬತ್ತಿ ಬಿನ್ನೆರೆನುಲಾ ಪತ್ತೊಂದು ಪೋಪೆರ್.

ಸತ್ಯದೊಗು ದಿಂಜ ಮೋನೆಲು.    ಖಲೀಲ್ ಗಿಬ್ರಾನ್  ಪಣ್ಪೆರು:  “ಯಾನ್ ಆ ಪಾತೆರೊದ  ಸತ್ಯೊನು ನಾಡ್ಡು ಪತ್ತಿಯೆ” ಇಂದುದು  ಪಣಡ,  ಆಯಿತ ಬದಲು ಇಂಚ ಪಣ್ಲೆ, “ಯಾನ್ ಆಯಿತ ಒಂಜಿ ಸತ್ಯೊನು ತೂಯೆ” (Say not ‘I have found the truth’ but rather say, ‘I have found a truth’ – Khalil Gibran).  ಉಂದು ಎನ್ನ ಬುದ್ಧಿಗು ತೋಜಿನ ಸತ್ಯ.  ಹಿರಿಯೆರೆನ ಪಾತೆರೊ ಯಾಪಲ ಸುಳ್ಳಾವಂದು. ಅವು ಆಕೆಲನ ಪರಿಪಕ್ವ ಬಾಳ್ವೆಡು ಪಡೆತೊನಿನ  ಅನುಭವ.

ಹೊಸಬೆಟ್ಟು ವಿಶ್ವನಾಥ, ಪುಣೆ