33. ಪೊಸೋಡಿ ಸುರತ್ಕಲ್ಲ?

ಹೊಸಬೆಟ್ಟು ಗ್ರಾಮದ ದುಂಬುದ ಪುದರು ಪೊಸೋಡಿ.  ಇತ್ತೆಲಾ, ಪೊಸೋಡಿ ಹಿರಿಯೇರ್ನಕೆಳೆನ ಬಾಯಿಡ್ ಒರಿದುಂಡು.   ಉಂದೊಂಜಿ.  ಪಜೀತಿ ಕೊರ್ಪಿನ ಪುದರು.  ಟಪ್ಪಾಲುದ ಇಲ್ಲುಗ್ ಪೋವನಗ ಗೊತ್ತಾವು.  ದಾಯೆಗ್ ಪನ್ನಗ, ಹೊಸಬೆಟ್ಟು ಊರುಳು ಮೂಜಿ – ಒಂಜಿ, ಸುರತ್ಕಲ್ಲು ಬೊಕ್ಕ ಬೈಕಂಪಾಡಿದ ನಡುಟು (ಇಡ್ಯ,  ಚಿತ್ರಾಪುರ ಬೊಕ್ಕ ಮಾಯಿರ್ಪಾಡಿ-ಕುಳಾಯಿ ಎಲ್ಯ ಊರುಳೆನು ಬುಡ್ಡು), ರಡ್ಡ್, ಮಂಗಳೂರುದ ತೆಂಕಾಯಿಡು, ಬೊಕ್ಕ ಮೂಜಿನೆ ಊರು ಮೂಡುಬಿದೆರೆಡ್.

ತುಳು ನಿಘಂಟು

ತುಳು ನಿಘಂಟುಡು, ’ಪೊಸೋಡಿ’  ಪಣ್ಪಿನ ಸಬುದ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾತುನು (ಪುಟ 2052).   ಆಯಿತ ಒಂಜಿ ಅರ್ಥ, ಬಂಜಿನಾಳೆಗು ಮಲ್ಪುನ ಸಂಸ್ಕಾರದ ಪುದರು.  ಬೊಕ್ಕೊಂಜಿ ಅರ್ಥೋಡ್, ಸುರತ್ಕಲ್ಲುದ ಪಿರಾಕ್ದ ಪುದರಿಂದು ಪಣ್ತೆರ್. 

ರಾಜಕೀಯ ಬದಲಾವಣೆಲಾ ಬೆರಕೆ ಬಾಸೆಲಾ 

ಪೊಸೋಡಿ ಪೋದು ಹೊಸಬೆಟ್ಟು ಆಂಡ್, ಕನ್ನಡಿಕರಣೋಡು.  ಅವು ಕಾಲದ ಮೈಮೆ.  ಬದಲಾವಣೆ ಜನಕುಲೆನ ಬಾಯಿಡ್ ಮೂಡುನು.  ಒಂಜಿ ದಿನ ಆ ಬದಲಾವಣೆ ಗಟ್ಟಿಯಾದ್ ಸರಕಾರಿ ಕಡತೊಡು ಸೇರುನು.  ಕನ್ನಡ ರಾಜೇರ್ಣಕೆಲನ ಅಡಿಟ್  ತುಳು ನಾಡು ಬನ್ನಗ, ಬಾಸೆಲಾ ಪೊಸತಾಪುಣು.  ಇಂಚ ಪೊಸೋಡಿ ಪೋದು ಹೊಸಬೆಟ್ಟು ಆಪುಣು.  ಬೊಕ್ಕ ಸಂಸ್ಕೃತ ಪ್ರಿಯರ್ ಅವೆನು ನವಗಿರಿ, ನವ್ಯಾಚಲ ಇಂದುದು ಲೆಪ್ಪುವೆರು.  ಚಂದಮಾಮದ ‘ನವಗಿರಿನಂದ’ರೆನು  ನೆನುಪುಳೆ. ಪೋರ್ತುಗೀಸೆರೆಗು ಬೊಕ್ಕ ಬ್ರಿಟಿಷೆರ್ಗು ಪೂರ ತುಳು ಕರಾವಳಿ ಕನ್ನಡಮಯವಾದ್  ತೋಜಿದ್, ಅವೆನು  ‘ಕೆನರಾ’ ಇಂದುದು ಲೆತ್ತೆರ್.  ಬೊಕ್ಕ, ಬ್ರಿಟಿಷೆರು (ಮೈಸೂರುದ ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನನು ಸೋಪಾಯಿ ಬೊಕ್ಕ) ಮಲಬಾರ್ ಪತ್ತುದ್ ಕಾರವಾರ ಮುಟ್ಟದ ಕರಾವಳಿನು, ಆಡಳಿತೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಾದು, ನಾರ್ತ್  ಕೆನರಾ, ಸೌತ್ ಕೆನರಾ ಮಳ್ತೆರು,  ಇತ್ತೆ, ಸೌತ್ ಕೆನರಾದ ಉಡುಪಿ ತಾಲುಕು, ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ ಆತುನು.   

  

ಪೊಸಕೊಡಿ (New flag-post)

ನಾರಾಯಣ ಬಂಗೇರೆರು (ಮಿತ್ರಪಟ್ಣ), ಈ ತುಳು-ಕನ್ನಡದ ಬೆರಕೆದ ಮಿತ್ತುಡ್ ಮೊಗವೀರದ  (2009 ಇಸವಿದ ಅಕ್ಟೋಬರ್ದ ಅಂಕೊಡು) ‘ಪತ್ರ ಸ್ಪಂದನ’-ದ ಅಡಿಟ್  ಬರೆವಣಗ, ಪೊಸೋಡಿ  ಎಂಚ ಆಂಡಿನ್ದು ಬರೆತೆರ್:  ಕೇರಳದ ಬ್ಯಾರಿಲು  ಅರಬದ ಮಂತ್ರವಾದಿನು ತರ್ಪಾವೆರು.  ಆಯೆನ ಮಂತ್ರೋಗು ಪೋಡಿದು ತುಳು ನಾಡುದ ದೈವೋಳು ತೆಂಕಾಯಿಡ್ಡು ಬಡಕಾಯಿ ಪೋಕ ಇಂದುದು ಬರ್ಪಿನ ಕಾಲೋಡು, ಬಬ್ಬರ್ಯೆ ದೈವ ಕಾಪುದ ಕಡಲ್ದ ನಡುತ ಪಾರದ ಕಲ್ಲುಡು ಉಂತುದು ತುಳು ನಾಡುಗು ಪರಧರ್ಮ ಪೊಗ್ಗಂದಿನಂಚ ಪಾರ ಮಳ್ತೊಂದುಪ್ಪನಗ, ಧರ್ಮದೈವ ಜಾರಂದಾಯನುಲಾ, ಸತ್ತೆ (ಸತ್ಯ) ಜೀಮಾದಿನುಲಾ  (ಜೀವ+ಆದಿ = ಜೀಮಾದಿ – ಜುಮಾದಿ ಪಂದು ಲೆಪ್ಪುನ ತಪ್ಪುಂದು ಆರ್ ಪಣ್ಪೆರು)  ಬೊಕ್ಕ ಆಕೆಲ ಬಂಟೆರುನುಲಾ ತಡೆತುದು ಪಿರ ಪೊಪಾವೆ,  ಪಿರಪೊನಗ, ಜಾರಂದಾಯೆ ಪೊಸೋಡಿಡ್ ಕೊನಿಯೂರುವೆರು.  ಪೊಸೋಡಿದ ಮೊಗವೀರೆರು ಬಾರಿ ಸಂತೊಸೊಡು ಸಾನ ಕಟ್ಟುದು ‘ಪೊಸಕೊಡಿ’ ಮರ ಮಲ್ಪಾಯೆರ್.  ಊರುದ ಪುದರು ‘ಪೊಸಕೊಡಿ’  ಆಂಡು.  ‘ಪೊಸಕೊಡಿ’ ತರೆತರೆದು ಪೊಸೋಡಿ ಆಂಡುಂದು ಆರ್ ಪಣ್ಪೆರ್.

ಬಬ್ಬರ್ಯಗು ತೂಟೆದಾರ ಗಂಗಬೇಟದ ಕೋಲ  ಆಂಡ, ಜಾರಾಂದಯಗು ಏರು ಕೊಡಿ, ಒಯಿಪು ಬಂಡಿದ ನೇಮ ಮಲ್ಪುವೆರು (ಮಾರ್ಚ್ 21, 22, 23-ಎಕ್ಕು), ಈ ಊರುದಕುಳು. ಮೂಲು ಮೂಡುನ ಪ್ರಶ್ನೆ:  ಪೊಸೋಡಿದ ದುಂಬುದ ಪುದರು ಎಂಚಿನ? 

ಮೊಗವೀರ ಪಟ್ಟಣ ಪಿರಾಕಿಡು ಕಡಲ ಬರಿಟ್ ಇತ್ತಿಜಿ.  ರಾಜಮಾರ್ಗ ಕಡತಿದ್ ಮೂಡಾಯಿಡ್ ಬೋರ್ಗುಡ್ಡೆದ  ಪಡ್ಡಾಯಿ ಮೆಯಿಟ್ ಇತ್ತುನು.  ಅಕುಳು ಒಳ ನಾಡುಡು ಕೆದು, ಪಳ್ಳ, ತುದೆಟು ಮೀನು ಪತ್ತುನಂಚನೆ, ಕಡಲುಡ್ಲ ಬೆನ್ನೊಂದು ಇತ್ತೆರ್. ಪಾಡ್ದನೊಡು ಬೀರ ಪನ್ನಗ, ತೋಕುರುಗು ಬಲೆ  ಬೀಸುದು ಮೀನ್ ಪತ್ತೆರ ಪೋತಿನ  ನಂದು  ಮರಕಾಲನ ಪಿರವುಡ್ ಬತ್ತೆರೆಂದು ಯಾನ್ ಕೇಣ್ದುಲ್ಲೆ.  ಪೊಸೋಡಿದ ಮಾತ  ಜಾತಿಲಾ ನಂಬುವೆರ ಪತ್ತಾವೆ ಜಾರಾಂದಯೆ ದೈವ.   ಇತ್ತೆ,  ಮೊಗವೇರೆರೆ ನೇಮ ಮಲ್ಪುನಕುಳು - ಆಕೆಲ ಅವೇ ಮೂಲ ಮೊಗವೀರ ಪಟ್ಟನೊಡು.  ಇತ್ತೆಲಾ, ದೈವೊಳು ಹತ್ವಾರೆರುನಾ, ಬಾಲೇರುನಾ  ಲೆತ್ತುದು ಉಳ್ಳೆರಾ ಇಂದುದು ಕೇಣುವೆರು.

ಪೊಯ್ಯೆದ ದಿಡ್ಡೆಲು

ಕರಾವಳಿ ಪೂರಾ ಪೊಯ್ಯೆ ದಿಡ್ಡುದ ಜಾಗ.  ಕರಾವಳಿ ಬೊಕ್ಕ ರಾಜ ಮಾರ್ಗದ ನಡುತ ಜಾಗ ತಗ್ಗುದ  ಮೂಜಿ ಬುಳೆ ಆಪಿನ ಬೈಲು ಕಂಡೊಳು.  ಇತ್ತೆ ಕಲ್ಲು ಮಣ್ಣು ದಿಂಜಾವುದು ಮಲ್ಲ ಇಲ್ಲುಳು ಲಕ್ಕುದು ಊರಾತುನು.  (Read our Tulu Studies Post of 12.08.2008 on ‘Debacle of a verdant land: Bailare at Posodi).

‘ಓಡಿದ’ ಅರ್ಥ ದಾನೆ

‘ಓಡಿ’ ಸಬುದದ ತಳೋಟು ಮಡಿ-ಮೈಲಿಗೆ ದಾಂತಿನ, ನಿರ್ಮಲ, ಪವಿತ್ರ ಜಾಗ, ಗುಡಿ, ಮಠ, ಉಪಾಸನ ಮಂದಿರ ಪಣ್ಪಿನ ಮಲ್ಲಾದಿಗೆದ ಅರ್ಥ ಉಂಡು (ಉದಾ: ಗರೋಡಿ, ಓಡಿಪು, ಓಡಿಯೂರು, ಪೊಸೋಡಿ, ಇಂಚ ಮಾತ).  ಇತ್ತೆ ‘ಎತ್ತರದ ಜಾಗ’ ಪಣ್ಪಿ ಅರ್ಥೊಡು ದೆತ್ತೋಣುವೆರು (ಉದಾ: ಪೊಸೋಡಿ, ಐರೋಡಿ, ಕಾರೋಡಿ = ಕಾರ್ಕಳ – ಇಂಚ ಮಾತ).  (Read Posts in Tulu Studies: 109/20.04.2008: Odipu, 184/27.04.2009: Magic of Malpe & 318/29.10.2013: Udupi & Orissa: Common Threads).

ಪೊಸೋಡಿ ಸುರತ್ಕಲ್ಲ?

ನನ ಪೊಸೋಡಿ ಪೋದು ಸುರತ್ಕಲ್ ಎಂಚ ಆಂಡು ಇಂದುದು ನಾಡ್ಡು ಪತ್ತುಗ.  ಪೊಸೋಡಿ ಸುರತ್ಕಲ್ಲುದ ನಡುಟು ‘ಇಡ್ಯಾ’ ಪಣ್ಪಿನ ಕಿಣ್ಯ ಊರು  - ಕೊಪ್ಪಳ – ಉಂಡು.  ಇಡ್ಯಾ ಮಹಾಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನದ  ಗೋಪುರೊಡು ವಿದ್ಯಾದಾಯಿನಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆ ಶುರುವಾದು, ಬೊಕ್ಕ ಪ್ರಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯಾದು ಹೊಸಬೆಟ್ಟುದ ಇತ್ತೆದ ಜಾಗೊಗು ಬತ್ತುನು.  ಬೊಕ್ಕ ಆಯಿತ ಮೂಡಾಯಿಡ್  ಹೈಸ್ಚೂಲ್ (ಪ್ರೌಢ ಶಾಲೆ) ಬೇತೆನೇ ಆಂಡು. ಹೈಸ್ಚೂಲುಗು ತಾಗುದೆ ಸಾಲೆದ ಶಿಕ್ಷಕೆರಾದಿತ್ತಿನ ಹೊಸಬೆಟ್ಟು ರಂಗರಾಯೆರೆನ ಇಲ್ಲು ಉಂಡು.   ಇಡ್ಯಾದ  ಪುದರು ಶಾಲೆದ ಪುದರುದ  ಎದುರುಡು ಸೇರ್ಸಾಯೆರು: ಇಡ್ಯಾ ವಿದ್ಯಾದಾಯಿನಿ ಶಾಲೆ.  ಇಡ್ಯಾ ಸುರತ್ಕಲ್ಲುಗು ತಾಗುದಿತ್ತಿನೆಟ್ಟು, ಶಾಲೆದ  ಪುದರುದ  ಪಿರವುಡು  ಸುರತ್ಕಲ್ಲುನು ಸೇರ್ಸಾಯೆರು.    ಇಂಚ, ಪೊಸೋಡಿ ಪೋದು ಸುರತ್ಕಲ್ ಆಂಡಿಂದು ನಿಘಂಟುಗಾರೆರು ಎಣ್ಣುದುಪ್ಪೆರ್.  ಕಟ್ಟೋಣಗು ಧನರಾಶಿ (ಫಂಡ್) ಒಟ್ಟು ಮಲ್ಪನಗ, ಹೊಸಬೆಟ್ಟುದಕೆಳೆಗು ಪನೊಂದಿತ್ತೆರು:  ಉಂದು  ನಿಕೆಳೆನೇ ಊರುದ ಶಾಲೆ, ಅಂಚಾದು ಮುಟ್ಟಿ ಬುಡುಪಾವುದು ತೀರಿನಾತ್ ಕಾಸುದ ಸಹಾಯ ಮಲ್ಪುಲೆ (ಉಂದು ಎನ್ನ ತಿದ್ಯಪ್ಪೆ ಪಣೋನ್ದುತ್ತಿನ ಪಾತೆರ).   ಇತ್ತೆ, ಮುಕ್ಕ ಮುಟ್ಟಲಾ ಸುರತ್ಕಲ್ಲು ಇಂದುದು ಲೆಪ್ಪುವೆರು. 

ದುಂಬು, ಹೊಸಬೆಟ್ಟುದ ಅಂಚೆ ಕಾಕಜಿ, ಮನೀ ಆರ್ಡರ್  ಮಾತ  ಸುರತ್ಕಲ್-ದ  ನೇಲೆ ಅಂಚೆ ಕಚೇರಿಗಾದು ಬರೊಂದಿತ್ತುನು.  ಒರಿಯೆ ಅಂಚೆ ಪೇದೆ ಸುತ್ತುಮುತ್ತುದ ಹಳ್ಳಿಲೆಗು ಬಲ್ತೋಂದಿತ್ತರ್.  ಹೊಸಬೆಟ್ಟು-ಕುಳಾಯಿ ಉಪಅಂಚೆ ಆಫೀಸು ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕಲಾ ಸುರತ್ಕಲ್ಲುಗಾದೆ ಟಪ್ಪಾಲು ಬರೊಂದಿತ್ತುನು.  ಪಿನ್ ಕೋಡು ವ್ಯವಸ್ಥೆ  ಬತ್ತಿ ಬೊಕ್ಕ ಹೊಸಬೆಟ್ಟುದ ಪಿನ್ ಕೋಡು  575026 ಆಂಡು.  ಮಿಂಚ್ ಮನಿಯೊರ್ಡರ್ (eMO) ರಡ್ಡ್ ದಿನೋಟು ತಿಕ್ಕೊಂದು ಇತ್ತುನು.   ಮಂಗಳೂರು ನಗರಪಾಲಿಕೆ ಸುರತ್ಕಲ್ಲು ಮುಟ್ಟ ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕ 575019 ಆಂಡು.  ಒಂಜಿ ಸರ್ತಿ ಮನಿಯೊರ್ಡರ್ ರಸೀದಿ ತೂವನಗ ‘ಮೂಡುಬಿದಿರೆ’ದ ಪಿನ್ ಕೋಡು 575026 ಇಂದಿತ್ತಿನು; ಅವೆನು ಸರಿ ಮಳ್ಪಾಯೆ.  ಇಂಚ ಮನಿಯೊರ್ಡರ್  ತಡವಾದು ತಿಕ್ಕುನ ಕಾರಣ ಗೊತ್ತಾಂಡು.

ಸಾರಾಂಶ

ಸುರತ್ಕಲ್ ಹೊಸಬೆಟ್ಟು ಅತ್ತ್.  ಹೊಸಬೆಟ್ಟುದ ಒಂತೆ ಜಾಗ ಸುರತ್ಕಲ್ಲುಗು ಕ್ರಮೇಣ ಸೇರ್ದು ಪೊಂಡು ಸರಕಾರಿ ದಫ್ತರುಡು.

ಹೊಸಬೆಟ್ಟು ವಿಶ್ವನಾಥ (ಪುಣೆ)