32. ಒಗಟುಲು – ಗೊಂಚಿಲ್ 16 – ಬಿರ್ಸೆರೆಗು


ಈ ಅಂಕೋಡ್ಡು, ಒಗಟುಲೆನ ಸರೊನು  ಬೇತೆನೆ ಕಟ್ಟೋಂದುಳ್ಳೆ.  ಸುರುಟು ಪಂತಿನಂಚ,  ಒಗಟುಳು  ಪನ್ನುಣ್ಡ, ನರಮಾಣಿ ತನ್ನ ಬದುಕುಡು ಬರ್ಪಿನ ವಿಸಯೊಣು ಯಾ ತೂಯಿನ, ತೆರಿನ ಸಂಗತಿಲೆನು ಸ್ವಾರಸ್ಯವಾದು, ರಹಸ್ಯಮಯವಾದು ಪದ್ಯ ಅಥವಾ ಗದ್ಯೊಡು  ಪಣ್ಪಿಣಿ.  ಕೇಣಿನಾಯಿ ಉತ್ತರ ಕೊರೋಡಾಂಡ,  ತರೆನು ಒಂತೆ  ಕೆರೆಪೊಡಾವು.  ಬಡ್ಡಾದಿತ್ತಿನ  ಆಯೆನ ತರೆ ಚುರುಕು ಅಪುಣು.  ಅಪಗ ಬೊಂಡುದ ಆರೋಗ್ಯ ಎಡ್ಡೆ ಆಪುಣು. ಬೊಕ್ಕ ನೆನೆಪು ಶಕ್ತಿಲಾ ಹೆಚ್ಚಾಪುನು.  ಪದಬಂಧ  ಚೌಕೊಡು, ಒಗಟುಡು ಪಣ್ತಿನ ಪಾತೆರೊಡು  ದೆಂಗುದು ಕುಳ್ಡಿನ  ಪದೊನು ನಾಡ್ಡು ಪತ್ತುದು ಚೌಕೊನು  ದಿಂಜಾವುನಲಾ ಒಂಜಿ ಮಲ್ಲ ಮಿದುಳುಗು ಕಸರತ್ತು  ಕೊರ್ಪಿನ ಆಟ.  ಮೆದುಳುದ ರಡ್ಡ್  ಬರಿಲಾ ಸರಿ ಕೆಲಸ ಮಲ್ಪುನು.  ಅಪಗ  ಶರೀರದ ಸಮತೋಲನ ಶಕ್ತಿ  ಎಡ್ಡೆ  ಒರಿನಿಂದು  ತೆರಿದನಕುಳು  ಪಣ್ಪೆರ್.

ನನ, ಪ್ರತಿ ಗಾದೆದ ಮಿತ್ತುದ  ಅರ್ಥೊಣು ಅಪಗಪಗ  ಬೇತೆನೇ  ಕೊರ್ಪೆ.  ಓದಿನಕುಳು ಆಯಿತ  ಮಿತ್ತ್ ಒಕ್ಕಣೆ  ಕೊರಿಯೆರಾಂಡ, ಎಂಕುಳು  ಬರೆತಿನ ಸಾರ್ಥಕವಾವು.

1.  ಚುಂಯ್ ಚುಂಯ್ ಪಕ್ಕಿಗು ನೂದು ಕಣ್ಣುಳು.
2.  ಪತ್ತುಣ್ಡ  ಮುಷ್ಟಿ,  ಬುಡುಂಡ ಕೋಟೆ.
3.  ದಿಂಜಿದಿನ  ಕೊಡಪಾನೊಗು ಬಾಯಿ ಇಜ್ಜಿ.
4.  ಲಾಗಿಯೆಡ  ಹನುಮಂತೆ,  ಕುಳ್ಳಿಯೆಡ  ಮುನಿ, ಕಲ್ಕಿಯೆಡ ರಾವಣೆ ವಾ ಕಾಡುದ ರಾಜೆ.  ಯಾನು ಏರ್?
5.  ಕಪ್ಪುಂಡು  ಕಸ್ತೂರಿ ಅತ್ತ್,  ನೀರುಂಡು ಗುವೆಲ್ ಅತ್ತ್,  ರೆಕ್ಕೆಳು ಉಂಡು ಪಕ್ಕಿಯತ್ತ್.  ಯಾನ್ ಏರ್?
6.  ಪೊಗ್ಗನಗ ಒಂಜಿ ಆದ್, ಪಿದಯಿ ಬಣ್ಣಗ ನೂದು ಆದು.
7.  ಗೂಡುಡಿತ್ತಿ  ಪಕ್ಕಿ  ಊರು ಪೂರಲಾ ತೂಪುನು.
8.  ಒಂಜಿ ಕಾಸುದ  ಕುದುರೆಗೂ  ಬೀಲೊಡು ಲಗಾಮು.
9.  ಇರೆ ಇಜ್ಜಿ, ಸುಣ್ಣ ಇಜ್ಜಿ,  ಬಿಮ್ಮ ಕೆಂಪುಂಡು.  ಬರ್ಸ ಇಜ್ಜಿ, ಬುಳೆ ಇಜ್ಜಿ,  ಮೆಯಿ ಪಚ್ಚೆ ಆತುನು.
10. ಸುತ್ತಲಾ  ಸುಣ್ಣದ ಗೋಡೆ,  ಒಲ್ಪ ತೂಂಡಲಾ ಬಾಕಿಲಿಜ್ಜಿ.
11.  ಇಲ್ಲು ಒಂಜಿ, ರಡ್ಡ್  ಬಾಕಿಲ್, ಮುಚ್ಚಿಂಡ ಕೇಡು.
12.  ಪದರಾಡು ಜನ ಪಂಕ್ತಿಡ್ ಕುಳ್ಳುದೆರ್, ರಡ್ಡ್ ಜನ ಬಲಸುವೆರು, ಒರಿ  ಒರಿಯೊಗು ಬಲಸನಗ, ಬೊಕ್ಕೋರಿ ಪದರಾಡ್ ಜನಕುಳಾ ಬಲಸುವೆ.
13.  ಒಂಜಿ ರುಮಾಲು, ಏರೆಗುಲಾ ಸುತ್ತೆರೆ ಆಪುಜಿ.
14.  ಸಾಗರ ಪುತ್ರೆ, ಸಾರುದ ಮಿತ್ರೆ.
15.  ಬೊಳ್ದು ಸಿಪಾಯಿಗ್  ಕಪ್ಪು ಟೊಪ್ಪಿ.

ಉತ್ತರ
1.  ದೋಸೆ,  2. ಬೀಸನದ ಬಲೆ, 3.  ಕೋರಿದ ತೆತ್ತಿ, 4. ಕಪ್ಪೆ,  5.  ಕಣ್ಣು,  6.  ಸೇಮಯಿದ ಅಡ್ಡೆ,  7.  ಕಣ್ಣು,  8.  ಸೂಜಿ ದಾರ,  9.  ಗಿಳಿ, 10. ತೆತ್ತಿ.  11. ಮೂಕು, 12. ಗಡಿಯಾರ,  13, ಸಾದಿ,14. ಉಪ್ಪು. 15. ತೂತಪೆಟ್ಟಿಗೆದ ಕಡ್ಡಿ


ನೆಯ್ತಿನಾರ್:  ಹೊಸಬೆಟ್ಟು ವಿಶ್ವನಾಥ್, ಪುಣೆ

31. ಪೇರಗ್ ಪೆರ್ಪು , ಇಲ್ಲ್ ಗು ತೂ


ಈ ಪ್ರಪಂಚೊಡು ಮಾತ ವಿಸಯೊಗುಲಾ ಆಯಿತಾಯಿತ ಶಕ್ತಿ ಉಂಡು, ಬೆಲೆ ಉಂಡು.  ಎಲ್ಯ ವಸ್ತು ಯಾ ಸಂಗತಿಲೆನು ಎಲ್ಯ ಇಂದುದು ತಾತ್ಸಾರ ಮಲ್ಪುವೆರು ಕೆಲವೆರು.  ಆಕಲೆಗು  ಗೊತ್ತಾವು ಆಕೆಳ ತಪ್ಪು ಆ ವಸ್ತು ಬೋಡಾಪಿನಪಗ ಸಮಯೊಡು ತಿಕ್ಕಿಜಾಂಡ,. ಉದಾರ್ಣೆ  ಕೊರ್ಪಿಣಾಂಡ, ಒಂಜಿ ಯಂತ್ರದ ಒಂಜಿ  ಎಲ್ಯ ಕಿಲ್ಲ್ಯೆನು  ದೆತೊನುಗ.  ಎಲ್ಯ ಕೀಲುದ ಎಲ್ಯ ಆನಿ ಯಾ ಕಿಲ್ಲ್ಯೆ (ಆಂಗ್ಲ: ರಿಟೈನಿಂಗ್ ಪಿನ್)  ತತ್ತುಂಡ, ಆ ನೀರ್ ದೆರ್ಪುನ ಯಂತ್ರ, ಪಣುಂಡ  ಪಂಪ್, ಪೂರಾ ಉಂತುದು ಪೋವು. ತುಳು ಬಾಸೆದ ಗಾದೆ:
ಪೇರಗ್ ಪೆರ್ಪು, ಇಲ್ಲ್ ಗು ತೂ’ - ಉಂದೇ ಅರ್ಥೋನು  ಕೊರ್ಪುನು. 

ಪೇರ್-ಗು  ಪೆರ್ಪು
ಪೇರುನು ಬೆಂಜನ (curd) ಮಲ್ಪೆರ ಏತ್ ಪೆರ್ಪು (= ಬೆಂಜನ)-ದ ಅಂಶ ಬೋಡಾವು? ಒಂಜಿ  ಚೂರು ಪುಳಿತ ವಸ್ತು ಬೂರುಂಡಲಾ  ಪೇರ್  ಹಾಳಾಪುನು.  ಅಂಚಾದು ಒಂಜಿ ಚಿಟಿಕೆ ಪೆರ್ಪುಳಾ ಈಯಾವು ಪೇರ್ ಗಟ್ಟಿಯಾದ್ ಪೂರಾ ಪೆರ್ಪಾವೆರ.  ಆಯಿತ ಶಕ್ತಿ  ಅಯಿಕೇ ಗೊತ್ತು. 
ಶಕ್ರಂ ತಕ್ರಂ ನಾಸ್ತಿ ಪಣ್ಪಿ ಗಾದೆ ಕೇಣ್ದುಪ್ಪರ್.   ಪೆರ್ಪುನು ಕಡೆಣ್ಡ, ಬೊಲ್-ನೆಯ್ ತಿಕ್ಕುನು. ಒರಿನವು ಅಲೆ ಆಪುಣು. ಅಲೆ ಪರುಂಡ ನಮ್ಮ ಪಚನ ಕ್ರಿಯೆ ಎಡ್ಡೆ ಆಪುನು.    ಅಂಚಿನ ಅಲೆನು ಪರ್ಪಿನ ಭಾಗ್ಯ ಈ ಜಗತ  ಜನಕುಲೆಗುಂಡು,  ಆಂಡ, ಸ್ವರ್ಗ ಲೋಕದ ದೇವೇಂದ್ರಗುಲಾ ಇಜ್ಜಿಗ್ಯ. ಬೆಚ್ಚ ಮಲ್ತುಂಡ ಬೊಳ್ನೆಯಿಟು ನೆಯಿ ಆಪುಣು.  ಆ ನೆಯಿಟು ತಿನ್ಪಿ  ಚೀಪೆದ ವಸ್ತುಲೆನು ಮಲ್ಪುವೆರು. 
ಸಂಗ ದೋಷೊಡು  ಎಡ್ಡ್ಯ ನರಮಾಣಿಲಾ ಹಾಳಾಪೆ.  ಈ ಎಲ್ಯ ತಪ್ಪುಡು, ಆಯೆನ  ಬದುಕುಲಾ ಮಿತ್ತ್ ತಿರ್ತು ಆವೆರ ಎಚ್ಚ ಪೋರ್ತು ತಾಗಂದು.  ತಡ್ಯ  ದಾಂಟಿ ಪೊಣ್ಣ್,  ನಾಯಿ ಮುಟ್ಟಿ ಕರಕುಲಾ, ಹಾಳಾಯಿನ  ಪೇರುಗುಲಾ ಸಮ - ಇಂದುದು ಹೋಲಿಕೆ ಮಲ್ಪುವೆರು,  ತಪ್ಪು ಏರೆನ ಇಂದುದು ತೂವಂದೆ. ಪೆರ್ಪು-ಅಲೆ-ನೆಯ್ ತ  ಕತೆದಂಚ, ಸಾದಿ ತತ್ತಿ  ಆಣ್ಲಾ, ಪೊಣ್ಣುಲಾ  ಎಡ್ಡೆ  ಸಾದಿ  ಪತ್ತ್ಯೆರ ಸಾಧ್ಯ – ಸಮಾಜಮುಖಿ ಆವೆರ ಇಡೆ ಉಂಡು.

ಇಲ್ಲ್ ಗು  ತೂ
ಇಲ್ಲು ಪೂರಾ ಪೊತ್ತುದು ಪೊವೆರ, ತೂ ಪತ್ತ್ಯೆರ, ಏತ್ ತೂ ಬೋಡಾವು?  ಎಚ್ಚ ದಾಲ  ಬೋರ್ಚಿ.   ಒಂಜಿ ಎಲ್ಯ ಕಿಡಿಲಾ ಈಯಾವು.  ಮಂಗನ – ಪಂಡುಂಡ ಹನುಮಂತ ದೇವೆರೆನ - ಬೀಲೋಗು ಕೊರಿನ ತೂ  ಇಡೀ  ಲಂಕೆನೆ  ಪೊತ್ತಾವುದು  ಪಾಡಿನ  ಕತೆ  ನಿಕಲೆಗು ಮಾತ  ಗೊತ್ತು.
ಎಲ್ಲಿಡ್, ಎನ್ನ ಬರಿತ ಇಲ್ಲಡು ತೂ ಬೂರ್ದಿತ್ತುನು.  ಅವು ಮುಳಿ ಮಾಡುದ ಇಲ್ಲು (ಅಪಗ ಎಚ್ಚಿನ  ಇಲ್ಲಗು ಓಡುದ ಮಾಡ್ ಇತ್ತುಜಿ).  ಎಲ್ಯ ಬಾಲೆಗು  ತೊರತು ದೆಪ್ಪನಗ ಅಯಿನಾವು  ಈ ಅನಾಹುತ.  ಒಂಜಿ  ಕೋಲುಗು ಎಣ್ಣೆದ ನಿನೆ ಕಟ್ಟುದು, ತೂ ಇಂದು ಪಣ್ದು ಕುರಿನೀರು ತಳ್ತಿದು, ಅವೆನು  ಬಾಲೆದ ಮೊನೆದ ಎದುರು ಬಲಿ ದೆಪ್ಪುವೆರು,.     ಇಂಚ ನೀರ್ ತಳಿಪನಗ ಒಂಜಿ ಎಲ್ಯ ಮೆಣ್  ರಟ್ಟುದು ಮಾಡುಗು ಬೂರುನ್ದು. ಏರೆಗುಲಾ ಗೊತ್ತಾಜಿ; ಮಾಡ್ ಪೊತ್ತನಗನೆ  ಗೊತ್ತಾಂಡು.  ಜನಕುಳು ಬತ್ತೆರು, ತೂ ತೆಕ್ಕಯೆರು.  ಬೊಕ್ಕ  ಆಕೆಳೆಗು  ಓಡುಮಾಡುದ ಇಲ್ಲಾಂಡು.  ಇತ್ತೆ  ಅವೆನು ಜರಿತಿದು, ತೆರೆಸುದ  ಇಲ್ಲು ಕಟ್ದೆರು.
ಬಂಜಿದ  ಉರಿ ಯಾ ಮತ್ಸರದ  ತೂ ಇಲ್ಲು ಇಲ್ಲನು ನಾಶ  ಮಳ್ತಿದಿನ ಏತೋ ಕತೆಳು  ಉಳ್ಳ.ಗಾಳಿ, ನೀರ್ ಬೊಕ್ಕ ತೂಕು ಏರ್ಲಾ ಎದುರಿಜ್ಜಿ.

ಎಲ್ಯ-ಮಲ್ಯ
ಯಾನ್ ಮಲ್ಯ, ಆಯಿ ಎಲ್ಯ ಪಣ್ಪಿಣ ವಿಚಾರ ತಪ್ಪು. ಮೆಯಿತ ಅಂಗೊಳು ಸಂಪು ಮಲ್ತೆರುಯಾನ್ ಮಲ್ಯ, ಈ ಎಲ್ಯ ಇಂದುದು.  ಮಾತ ಆಂಗೊಳು ಬಚ್ಚಿದು ಪೊಂಡ್.  ಆಕೆಳೆನ ತಪ್ಪು ತೆರಿನು. ಈ  ಒಂಜಿ  ಕತೆದ ಪ್ರಕಾರ, ನಮ ಮಾತ ಸರಿ - ಸಮ ಇಂದುದು ಎನ್ನುಗ ದೇಶದ ಒಗ್ಗಟುನು ಒರಿಪಾವುಗ.


ಹೊಸಬೆಟ್ಟು ವಿಶ್ವನಾಥ, ಪುಣೆ