ಈ ಆಟಿ ತಿಂಗೊಳುಡು ದಿನಪತ್ರಿಕೆಡು ಒಂಜಿ ಜೋಡಿನುಡಿ ತೂಯೆ. ಅರ್ಥವಾಜಿ. ನುಡಿಕಟ್ಟು: “ಪೊಡಿಕ್ಕ್ ಅಡಪುಣಿ” ಪೂರ್ವಮುಂಗಾರ್-ದ ಬರ್ಸ ಸರಿಕಟ್ಟು ಬತ್ತುಜಿ. ಮುಂಗಾರು ಪಿರವಾಂಡು, ಕಂಡ ದಪ್ಪುನ ಕೆಲಸ ಸುರು ಮಲ್ಪೆರ ಅಪುಜಿ. ಸುದ್ಧಿದ ವಿಸಯ ಬೆನ್ನಿ ಬೊಕ್ಕ ಬರ್ಸದ ಮಿತ್ತ್ - ಇಂದುದು ತೆರಿಂಡು.
ಪೊಡಿ
ಇಂದೆತ ಅರ್ಥ ಮಾತೆರುಗುಲಾ ಗೊತ್ತುಂಡು. ಇಲ್ಲಡು ಯಾ ಸಾಲೆಡು ಈ ಪಾತೆರೊದ ಸರ್ವಸಾಮಾನ್ಯ ಅರ್ಥ ನಿಕಳೆಗು ಮಾತ ತೆರಿದುಪ್ಪೊಡು. ಪಣ್ಣಿನ ಕೆಲಸ ಮಳ್ತಿಜಿಡ, “ನಿಕೆಲ ಬೆರಿ ಪೊಡಿ ಮಲ್ಪುವ” ಇಂದುದು ಬಾಸೆ ಪಾಡುವೆರು. “ ಜಾಲ್-ಡು ನಾಲ್ಪೊಡಿಕ್ಕುಳು ಗೊಬ್ಬೋಂದು ಇತ್ತೆರು. ”ಶಾಲೆಗು ಪೊವೊಂದುಪ್ಪನಗ ಅಪ್ಪೆಬಾಸೆ ಪಾಡೊಂದು ಇತ್ತೆರು. “ ತರೆಕು ಎಣ್ಣೆ ಪಾಡು ಮಗ. ತರೆ ಪೊಡಿ(ಯಾ ಪೊರಿ) ಪಾರೊಂದು ಉಂಡು”. ಇಂಚ, ಪೊಡಿತ ಅರ್ಥ: ಪುಡಿ,ಸಣ್ಣ ಮಲ್ತಿನ, ಕಿನ್ಯ, ಎಲ್ಯ, ಕಣ, (ತುಂಡಾಯಿನ ವಸ್ತುದ) ಪರೆಳು. ನುಂಗುದಿನ ಯಾ ನುಂಗೆಲ್ (dry), ಜೋಕುಳು, ತಂಬಾಕುದ ಪುಡಿ (ನಸ್ಯ), ಸುಕ್ಕು ಯಾ ಮಡಿಕೆ
ಬೂರ್ದಿನ (ಕುಂಟು) - ಇಂದುದು ತೆರಿಯೊಲಿ.
ಪೊಡಿಕ್ಕ್ ಅಡಪುಣಿ
ಕಂಡೊಡು ನೀರು
ಬುಡಂದೆ ದಪ್ಪುನೆಕ್ಕ್ ಪೊಡಿ(ಕ್ಕ್ ) ಅಡಪುಣಿ
ಇಂದುದು ಪಣ್ಪೆರು. ಪೊಡಿ(ಕ್ಕ್)
ದಪ್ಪುನಿ ಪನ್ನುಂಡಲಾ ಅವೆ
ಅರ್ಥ. ಕಂಡದ ಗಟ್ಟಿ ಮಣ್ಣುನು
ದತ್ತುದು ಪೊಡಿ ಮಲ್ಪುನು
ಮುಂಗಾರುದ ಸಾದಿ ತೂದು.
ದಾಯೆಗ್ ಪನ್ನುಂಡ ಕೆಲವು
ಕಂಡೊಳೆಡು ದಪ್ಪುನಂಚನೆ ಬಿತ್ತುವೆರು. ಕಂಡ
ದತ್ತುದು ಬೇಗ ಬರ್ಸ ಬತ್ತಿಜಿಡ
ಮಳ್ತಿನ ಕೆಲಸ ಹಾಳಾದು
ಪೊಕ್ಕಡೆ ಯಾಪುಣು. ಬೊಟ್ಟು (dry) ಕಂಡೊಡು ಎಚ್ಚಾದು
ಬರ್ಸ ಬತ್ತಿ ಬೊಕ್ಕನೆ
ದಪ್ಪುವೆರು.
ಒಂಜಿ ಆಲೋಚನೆ: ಬೊಟ್ಟು ಕಂಡ
ನೀರಾವರಿ ದಾಂತಿನ ಕಂಡ. ಬೊಟ್ಟು
ಬೊಕ್ಕ ಬೆಟ್ಟುಗು ಸಮಾನ .ಅರ್ಥ ಉಂಡುಂದು
ಯಾನ್ ಎನ್ನುವೆ. ಎತೋ
ಊರುದ ಪುದರುಡು “ಬೆಟ್ಟು”
ಅಂತ್ಯ ಪ್ರತ್ಯಯ ಬರ್ಪುನು.
ಬೆಟ್ಟುಗು ಎತ್ತರದ ಜಾಗ,
ಗುಡ್ಡೆ, ದಿಡ್ಡೆ ಇಂದುದು
ಅರ್ಥ. ಆಂಡ ಅವುಳು
ಗುಡ್ಡೆನೆ ಇಜ್ಜಿ. (ಉದಾ :
ಪಂದುಬೆಟ್ಟು, ಮೂಡುಬೆಟ್ಟು,
ಇತ್ಯಾದಿ).
ಬೇತೆ ಸರ್ವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಯೋಗೊಳು
ರೂಢಿಡು ಈ ಜೋಡಿ ನುಡಿಲು ದಿಂಜ ಉಳ್ಳ. ನಮ್ಮ ನಿಘಂಟುಗಾರೆರ್ಲಾ ಆಯಿತ ವಿಸಯೊಡು ಬರೆದು ಎಡ್ಡೆ ಕೆಲಸ ಮಲ್ತುದೆರು. ಪೊಡಿ ಶಬ್ದದ ಕೆಲವು ಪ್ರಯೋಗದ ಪಟ್ಟಿನು ತಿರ್ತುಡ್ತೂಕ:
1 ಪೊಡಿಯರಿ,
ಪೊದಿನುಪ್ಪು, ಪೊಡಿಬೆಲ್ಲ,ಪೊಡಿ ಉಪ್ಪಡ್, ಪೊಡಿ ಉಪ್ಪು ,ಪೊಡಿ ಬಜಿಲ್,
2
ಪೊಡಿ ಮೀನು,,
ಪೊಡಿ ಎಟ್ಟಿ,
3
ಪೊಡಿಬಿತ್ತ್ (= ಮುಂಗೆ ಬರ್ಪಾವಂದಿನ ಬೀಜ), ಪೊಡಿಕು ಬಿತ್ತುನು, ಪೊಡಿ ನೇಜಿ (ನೀರ್ ದಾಂತಿ
ಕಂಡೊಡು ದತ್ತುದು,
ಬಾರ್ ಬಿತ್ತುದು ಮಳ್ತಿನ ದಯಿ).’ ಪೋಡಿ ನಾಯೆರ್,
ಪೊಡಿ ಬಯಿ,
“ಅಡಿ ನೀರ್ದ ಕೆಯಿ ಎಡ್ಡೆ,
ಪೊಡಿ ನೇಜಿದ ಬಯಿ ಎಡ್ಡೆ”
ಪಣ್ಪಿ ಬೆನ್ನಿದ ಮಿತ್ತುದ
ಗಾದೆನು ಕೇಣ್ದುಪ್ಪರು,
4
ಪೊಡಿ ಧೂಳು,
ಪೊಡಿ ದೂಸು, ಪೊಡಿ ಪೊಡಿ,
ಪೊಡಿ ಸುಣ್ಣ, ಪೊಡಿ ಕಲ್ಲು,
ಪೊಡಿ ಮಣ್ಣು,
5
ಪೊಡಿ ಕಜ್ಜಿ,
ಪೊಡಿ ತೆಮ್ಮ, ಪೊಡಿ ಮರ್ದ್,
6
ಪೊಡಿ ಪಣವು = ಪೊಡಿ ಕಾಸು,
ಪೊಡಿ ಚಿಲ್ಲರೆ,
7
ಪೊಡಿ ಕುಂಟು (Dry cloth), ಪೊಡಿ ಅಂಗಿ (wrinkled dress)
8
ಪೊಡಿ ಪೂ , ಪೊಡಿ ಪಾಡುನ = (ಪೂಜೆದ ಸಮಯೊಡು)
ರಂಗವಲ್ಲಿ ಯಾ ಮಂಡಲ
ಬುಡ್ಪಾವುಣಿ
9
ಪೊಡಿ = ಪುಗ್ಗರೆದ ಚೂರ್ಣ (snuff), ಪೊಡಿ ಒಯ್ಪುನಿ ,
ಪೊದಿತ ಡಬ್ಬಿ/ಬುರ್ಡೆ,
10 ಪೊಡಿ ಕುಂದ್ರಿ =
ಎಲ್ಯ ಬಾಲೆ ಅಥವಾ
ಎಲ್ಯ ತಾರಾಯಿ,
ಪೊಡಿಕ್ಕುಳು = ಕಿಣ್ಣಿ ಜೋಕುಳು
11 ಪೊಡಿ ಕೆಲಸ,ಪೊಡಿ ನಲ್ಕೆ =
ಎಲ್ಯೆ ಎಲ್ಯೆ ಪಜ್ಜೆ ದೆತ್ತುದು
ಮಲ್ಪುನ ಕುಣಿತ.
12 ಪೊಡಿ ಕಳುವೆ (ಬಜ್ಜೆಯಿ
ಕಂಡ್ಯೆಂಡ ಪೊಡಿ ಕಳುವೆ,
ಆನೆ ಕಂಡ್ಯೆಂಡ ಇಡಿ
ಕಳುವೆ).
ನುಡಿಕಟ್ಟುಳು
ಪಾತೆರೊದ ಪೊರ್ಲುನು
ಅರಳವುನು. ಅವ್ವೆ ಬಾಸೆದ
ಜೀವಾಳ. ಇಂಚಿನ
ವಿಸಯೊಡು ಸಮಯ ಬನ್ನಗ
ಕುಡ ಓರ ಪಾತೆರುಗ.
ಆಧಾರ: ತುಳು ನಿಘಂಟು
ಹೊಸಬೆಟ್ಟು ವಿಶ್ವನಾಥ
(ಪುಣೆ)
